به گزارش آماج، بسیاری از عاد‌ت‌های غذایی روزمره که شاید بی‌خطر به‌نظر برسند، می‌توانند زمینه‌ساز تشکیل سنگ کلیه شوند. کارشناسان همواره تأکید می‌کنند که نوع تغذیه نقش مستقیم در شکل‌گیری سنگ‌های ادراری دارد و بی‌توجهی به آن، در بلندمدت می‌تواند به درد، التهاب و مشکلات شدید کلیوی منجر شود.
چرا برخی خوراکی‌ها «سنگ‌ساز» هستند؟
کلیه‌ها برای تنظیم املاح بدن دائماً در حال تصفیه خون هستند. هر زمان که مقدار نمک، اسید اوریک، اگزالات یا پروتئین حیوانی بیش از حد وارد بدن شود، کلیه‌ها در دفع مواد اضافی دچار مشکل می‌شوند. همین مسئله باعث می‌شود کریستال‌هایی شکل بگیرند و به مرور زمان به سنگ کلیه تبدیل شوند. شناخت غذاهای خطرناک، نخستین گام برای پیشگیری از این بیماری دردناک است.
خوراکی‌هایی که زمینه‌ساز تشکیل سنگ کلیه می‌شوند
ریواس؛ گیاهی خوش‌طعم اما پر از اگزالات
ریواس از خوراکی‌های محبوب فصلی است اما مقدار اگزالات موجود در آن بالا است. اگزالات در ترکیب با کلسیم، یکی از شایع‌ترین انواع سنگ کلیه را می‌سازد. مصرف زیاد ریواس یا استفاده روزانه از آن به‌ویژه برای افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند، اصلاً توصیه نمی‌شود.
پروتئین حیوانی؛ عامل افزایش اسید اوریک
چنان‌که متخصصان تغذیه هشدار می‌دهند، مصرف زیاد گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ باعث بالا رفتن سطح اسید اوریک می‌شود. تجمع این ماده در بدن نه‌تنها می‌تواند سنگ‌های اسید اوریکی بسازد بلکه فشار اضافی بر کلیه‌ها وارد می‌کند. افرادی که رژیم‌های پرپروتئین دارند، باید تعادل را رعایت کنند.
نوشابه و دلستر؛ تهدیدکننده عملکرد کلیه
نوشابه‌های گازدار، به‌خصوص انواع کولا، حاوی فسفات و شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند که با تضعیف عملکرد کلیه، احتمال ایجاد سنگ را بالا می‌برند. دلستر نیز اگر بیش از حد مصرف شود، به دلیل قند بالا و برخی ترکیبات افزودنی می‌تواند تأثیر مشابهی داشته باشد.
کله‌پاچه و مواد غذایی پرچرب
کله‌پاچه از غذاهای سنگین و سرشار از چربی اشباع است. این نوع چربی‌ها با افزایش اسید اوریک و ایجاد التهاب در بدن، احتمال تشکیل سنگ کلیه را بیشتر می‌کنند. مصرف گهگاهی آن مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف مداوم حتماً باید کنترل شود.
اسفناج؛ منبع اگزالات طبیعی
گرچه اسفناج بسیار مغذی است، اما یکی از منابع اصلی اگزالات نیز محسوب می‌شود. مصرف بیش از اندازه آن برای افرادی که سنگ کلیه دارند یا در معرض خطر هستند، مناسب نیست. پیشنهاد می‌شود اسفناج در کنار لبنیات مصرف نشود تا اگزالات کمتری در بدن رسوب کند.
مصرف کم مایعات؛ یکی از مهم‌ترین علل
کم‌آبی بدن باعث غلظت زیاد املاح در کلیه‌ها می‌شود و همین امر زمینه تشکیل سنگ را فراهم می‌کند. نوشیدن آب کافی در طول روز، ساده‌ترین و مؤثرترین راه پیشگیری از سنگ کلیه است. کارشناسان توصیه می‌کنند روزانه حداقل ۸ لیوان آب مصرف شود.
نمک؛ دشمن خاموش کلیه‌ها
نمک زیاد، حجم کلسیم در ادرار را بالا می‌برد و این کلسیم اضافی می‌تواند سنگ ایجاد کند. غذاهای فست‌فودی، تنقلات بسته‌بندی و کنسروها نیز سرشار از نمک پنهان هستند و باید با احتیاط مصرف شوند.
چای پررنگ؛ مصرف زیاد مساوی با خطر بیشتر
چای پررنگ حاوی اگزالات بیشتری نسبت به چای کم‌رنگ است. کسانی که عادت دارند روزانه چندین لیوان چای پررنگ بنوشند، بیشتر در معرض تشکیل سنگ کلیه هستند. بهتر است چای رقیق مصرف شود و همراه آن آب کافی نوشیده شود.
سوسیس، کالباس و غذاهای فرآوری‌شده
این خوراکی‌ها سرشار از نمک، چربی اشباع، مواد نگهدارنده و افزودنی‌هایی هستند که کلیه را تحت فشار قرار می‌دهند. مصرف مداوم آن‌ها علاوه بر افزایش خطر سنگ کلیه، سلامت عمومی بدن را نیز به خطر می‌اندازد.
شله‌حلیم؛ غذایی سنگین و پرچرب
شله‌حلیم به دلیل پروتئین بالا و چربی زیاد اگر در حجم زیاد مصرف شود می‌تواند محرک افزایش اسید اوریک باشد. مصرف مناسب و کنترل‌شده مانعی ندارد اما خوردن روزانه یا حجم بالای آن می‌تواند مشکل‌ساز شود.
چگونه از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری کنیم؟
- نوشیدن آب کافی در طول روز
- کاهش مصرف نمک و غذاهای فرآوری‌شده
- مصرف متعادل پروتئین حیوانی
- استفاده از سبزیجات کم‌اگزالات به‌جای سبزیجات پرخطر
- افزایش مصرف میوه‌های آبدار مانند هندوانه، خیار و مرکبات
جمع‌بندی
به گزارش آماج، بسیاری از مواد غذایی که روزانه مصرف می‌کنیم اگر بدون تعادل و در حجم زیاد باشند، می‌توانند زمینه تشکیل سنگ کلیه را فراهم کنند. با مدیریت مصرف خوراکی‌های سنگ‌ساز و افزایش آب بدن، می‌توان تا حد زیادی از این مشکل دردناک جلوگیری کرد.
برای آگاهی بیشتر درباره تغذیه سالم و پیشگیری از بیماری‌های کلیوی، پیشنهاد می‌کنیم سایر گزارش‌های اختصاصی آماج را نیز مطالعه کنید.
