به گزارش آماج، اکنون در خاورمیانه سکوتی سنگین برقرار است — سکوتی که نه آرامش است و نه پایان تنش، بلکه وقفهای میان دو انفجار بالقوه. این همان «سکوت سنگین در خاورمیانه؛ سایه انفجار آینده میان اسرائیل و ایران» است که تحلیلگران و رسانهها آن را بازتاب میدهند.
تهدید جنگ جدید در افق منطقهای
مطابق تحلیلی که در سایت Middle East Monitor منتشر شده است، جنگ آتی میان اسرائیل و ایران ممکن است کل خاورمیانه را ویران کند. این تحلیل تأکید میکند که دور بعدی درگیری میتواند چندجبههای شود، چرا که ایران آموخته است که اتکا به یک محور کافی نیست و اسرائیل نیز فهمیده که توان بازدارندگیاش در برابر فشارهای شدید ممکن است کاهش یابد.
دروس جنگ ۱۲ روزه اخیر و چالش موشکی
در جنگ ۱۲ روزهٔ اخیر، ایران بیش از ۴۰۰ موشک شلیک کرد و باوجود دفاعهای پیچیده اسرائیلی، بیش از ۴۰ موشک باعث خسارت یا تلفات شدند. همچنین، نرخ موفقیت سامانههای ضدموشکی اسرائیل در مقابله با موشکهای هایپرسونیک به شدت کاهش یافت (بین ۶۵ تا ۸۶ درصد) که نشانهای هشداردهنده از ضعفهای بالقوه در دفاع هوایی است.
از سوی دیگر، تحلیلگرانی که در گزارش EUISS بررسی کردهاند میگویند حملات هدفمند به دانشمندان هستهای و مقامات ارشد نظامی ایران، متغیری جدید در معادله تنش ایجاد کرده است.
نقش روسیه و چین در کشاکش منطقهای
گرچه تحلیلهای اصلی میگویند که روسیه و چین مستقیماً وارد جنگ نمیشوند، اما هر دو نقش حمایتی از ایران ایفا خواهند کرد و بدین ترتیب معادله جنگ را پیچیدهتر خواهند کرد.
در همین زمینه، گزارش Middle East میگوید که پوتین و شی جینپینگ در تماس تلفنی وضعیت منطقه را بررسی کردند و اقدامات اسرائیل را نقض منشور سازمان ملل خواندند.
اما عملگرایی چین مشهود است — اگرچه به طور گفتمانی از ایران حمایت کرده، اما از تعمیق حضور نظامی پرهیز کرده است. در گزارش AP آمده که چین به جای مداخله مستقیم، به دیپلماسی و محکومیت لفظی بسنده کرده است.
در مقابل، برخی تحلیلها معتقدند رابطه چین و ایران محدودیتهایی دارد و نمیتواند تضمینکننده حمایت کامل باشد.
پیامدهای منطقهای و مسیر ممکن
اگر جنگ جدیدی آغاز شود، ممکن است جبهههای فرعی در لبنان، سوریه، یمن یا عراق فعال شوند. گزارش EUISS هشدار میدهد که جنگ تازه میتواند منجر به بحران انرژی، جابجایی جمعیت و تشدید ناامنی در خاورمیانه شود.
همچنین، بخش انرژی یکی از میدانهای رقابت است — بنا بر گزارش رویترز، تنش اسرائیل و ایران ممکن است باعث تسریع در توافقات گازی بین روسیه و چین شود تا وابستگی به منابع خاورمیانه کاهش یابد.
در بعد دیپلماسی، اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه تلاش میکنند از بروز جنگ بزرگ جلوگیری کنند. در تحلیل EUISS آمده که پیشنهادهایی مانند گسترش مذاکرات هستهای، بازگرداندن فعالیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نظارت، و ایجاد کانالهای کاهش تنش میتوانند در کوتاهمدت اختلافات را مهار کنند.
جمعبندی: سکوت سنگین و هشدار انفجار قریبالوقوع
آنچه اکنون در منطقه میبینیم همان «سکوت سنگین در خاورمیانه؛ سایه انفجار آینده میان اسرائیل و ایران» است که تحلیلگران بارها به آن اشاره کردهاند. این سکوت نه آرامش است و نه تضمینی برای صلح، بلکه مقدمهای برای جرقهای بزرگتر.
در این میان، اگرچه روسیه و چین وارد درگیری مستقیم نمیشوند، مشارکت سیاسی و لجستیکی آنها میتواند معادلات را تغییر دهد. ایران نیز در تلاش است با بازسازی سامانههای دفاع هوایی و مذاکره با قدرتهای بزرگ، آماده هر سناریویی شود.
اما پاسخ روشن این است: منطقه در آستانه انفجاری است که ممکن است بسامد نوسان امنیتی و انسانی آن را بهشدت افزایش دهد. راه پیشرو نیازمند سیاستمدارانی است که صدای هشدار را جدی بگیرند و مسیر گفتوگو را انتخاب کنند.
برای دنبالکردن آخرین تحولات، گزارشهای مستند و تحلیلهای عمیقتر دربارهٔ خاورمیانه، هماکنون به آماج مراجعه کنید و با اشتراکگذاری این خبر به افزایش آگاهی کمک نمایید.