به نقل از آماج، محمدحسین حریرچیان، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب، هشدار داده است که ایرانی‌ها به‌طور متوسط ده سال زودتر از سن معمول جهانی در معرض سکته مغزی قرار دارند. وی اظهار کرده است: «مردم ما ۱۰ سال زودتر دچار سکته مغزی می‌شوند.»
به گفته حریرچیان، اغلب موارد سکته مغزی ناشی از تشدید همزمان چند بیماری زمینه‌ای است؛ بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، چربی خون و مصرف دخانیات از عوامل اصلی به شمار می‌روند. وی تأکید کرده است که اگر این عوامل به‌طور دقیق کنترل نشوند، فرد ممکن است در سنین پایین‌تری دچار سکته مغزی شود. او همچنین به این نکته اشاره دارد که شیوع زیاد بیماری‌های زمینه‌ای در ایران، یکی از دلایلی است که سن سکته مغزی در کشور پایین‌تر از استاندارد جهانی شده است.
پژوهش‌ها چه می‌گویند؟
مطالعه‌ای در ایران نشان می‌دهد که نرخ سکته مغزی در سنین پایین‌تر نسبت به کشورهای پیشرفته بیشتر است؛ این موضوع با داده‌هایی از جمله «سن متوسط سکته» و «نرخ وقوع سکته در گروه‌های سنی جوان‌تر» همخوانی دارد. به عنوان مثال، در مطالعه‌ای سیستماتیک در ایران، بخش قابل ملاحظه‌ای از سکته‌ها در سنین ۲۵ تا ۴۵ سال گزارش شده است.
همچنین، تحقیقات جهانی نشان می‌دهند که ایران جزو کشورهایی است که بار سکته (burden of stroke) در آن بیش از بسیاری از کشورها است. در مطالعه «بار ملی و منطقه‌ای سکته در ایران» آمده است که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹، سکته مغزی یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر و ناتوانی در کشور بوده است.
یک مطالعه دیگر نشان داد که نرخ سکته اولیه (first-ever stroke) و مرگ زودرس ناشی از آن در ایران در مقایسه با کشورهای پردرآمد، در همان سنین پایین‌تر است. چرا سن سکته در ایران پایین‌تر به نظر می‌رسد؟
شیوع بالای بیماری‌های زمینه‌ای
یکی از دلایل اصلی که حریرچیان مطرح کرده است، شیوع نسبتاً زیاد دیابت، فشار خون بالا و چربی بالا در ایران است. این بیماری‌ها زمانی که کنترل نشده باقی بمانند، عروق مغزی را تحت فشار قرار می‌دهند و زمینه را برای رخ دادن سکته فراهم می‌کنند.
عوامل سبک زندگی
مصرف دخانیات، سبک زندگی کم‌تحرک، تغذیه نامناسب و استرس‌های روزمره نیز از متغیرهایی هستند که در کنار عوامل زمینه‌ای، احتمال بروز سکته در سن پایین را افزایش می‌دهند.
تاخیر در تشخیص یا کنترل مناسب
در بسیاری از موارد، بیماری زمینه‌ای دیر تشخیص داده می‌شود یا درمان کافی دریافت نمی‌کند. به عنوان مثال فشار خون یا قند خون ممکن است در مراحل ابتدایی بی‌علامت باشند و فرد سال‌ها بدون آگاهی زندگی کند.
پیام به جامعه و توصیه‌های پیشگیرانه
- افراد بالای ۳۰ سال به‌ویژه، باید به طور منظم فشار خون، قند خون و چربی خون خود را کنترل کنند.
- قطع یا کاهش مصرف دخانیات در هر سنی از اهمیت فراوانی برخوردار است.
- رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی مستمر می‌تواند نقش محافظتی قابل توجهی ایفا کند.
- آگاهی‌بخشی عمومی از علائم هشدار دهنده سکته (مانند ضعف ناگهانی در صورت یا اندام، اختلال گفتار، سرگیجه شدید) ضروری است.
در پایان، اگرچه اظهارات دکتر حریرچیان به شکل دقیق «۱۰ سال زودتر» نیازمند مطالعات بیشتر و داده‌های ملی دقیق است، اما بسیاری از شواهد و مطالعات موجود نشان می‌دهند که سکته‌های مغزی در ایران در سنین پایین‌تری نسبت به برخی کشورهای پیشرفته اتفاق می‌افتند. در نتیجه، توجه ویژه به بیماری‌های زمینه‌ای و کنترل کامل آنها یک ضرورت پزشکی و اجتماعی است.
اگر مایلید راهنمایی‌های بیشتر درباره پیشگیری از سکته مغزی یا چکاپ‌های لازم بدانید، می‌توانید تمام اطلاعات لازم را وب سایت آماج دنبال کنید.
