به گزارش آماج، با گذشت سه سال از تصویب بیمه اوتیسم و پوشش بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشور، تعداد مراکز طرف قرارداد بیمه به کمتر از ۱۰ مرکز رسیده و هزاران کودک اوتیسم همچنان از خدمات توانبخشی و درمان محروم هستند.
اختلال طیف اوتیسم یکی از جدیترین چالشهای نظام سلامت و رفاه اجتماعی کشور است. این اختلال پیچیده، مادامالعمر و پرهزینه، نه تنها فرد مبتلا بلکه خانوادههای او را نیز درگیر میکند. با وجود تصویب قوانین متعدد، خانوادههای دارای فرزند اوتیسم همچنان با فشارهای اقتصادی، روانی و محدودیت دسترسی به خدمات درمانی روبرو هستند.
سعیده صالحغفاری، مدیرعامل انجمن اوتیسم ایران، اوتیسم را «سختترین و پرهزینهترین اختلال دوران رشد» توصیف میکند و میگوید بسیاری از خانوادهها کل زندگی خود را وقف فرزندشان میکنند، تنها برای رسیدن به ابتداییترین مهارتهای ارتباطی. هزینههای توانبخشی اوتیسم شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی و رفتاردرمانی به صورت بلندمدت و مداوم ضروری است و هر جلسه در بخش خصوصی حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
با وجود تصویب بیمه اوتیسم در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ و تعهد پرداخت ۷۰ درصد هزینه خدمات توانبخشی تا سن ۱۲ سالگی، اجرای این مصوبه با مشکلات جدی مواجه شده است. محمدعلی میری، مدیر مطالبهگری انجمن اوتیسم ایران، میگوید: «مراکز درمانی برای عقد قرارداد با بیمهها به پرداختهای منظم و به موقع نیاز دارند، اما تأخیر در پرداختها باعث کاهش مراکز طرف قرارداد و محدود شدن دسترسی خانوادهها شده است.»
میری افزود: «با وجود پوشش بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشور توسط تأمین اجتماعی، تعداد مراکز فعال طرف قرارداد بیمه به کمتر از ۱۰ مرکز رسیده و هزاران کودک اوتیسم به خدمات درمانی دسترسی ندارند.» وی بر لزوم شفافیت و پاسخگویی نهادهای مسئول، از جمله سازمان نظام پزشکی و بیمههای پایه تأکید کرده و خواستار اجرای کامل مصوبه بدون پاسکاری مسئولیت بین دستگاهها شد.
در کنار کودکان، بزرگسالان دارای اوتیسم نیز بدون زیرساخت حمایتی مناسب باقی ماندهاند و مراکز نگهداری موجود پاسخگوی نیاز آنها نیست. کارشناسان و فعالان حوزه اوتیسم هشدار میدهند که نادیده گرفتن این بحران میتواند پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و روانی گستردهای برای خانوادهها و جامعه به همراه داشته باشد.
همچنین خانوادهها و کارشناسان خواستار اقدامات فوری دولت و بیمهها برای افزایش تعداد مراکز طرف قرارداد و بهبود دسترسی کودکان و بزرگسالان اوتیسم به خدمات درمانی هستند.
