سالار ساکت، عضو انجمن فرآوری برنج، اخیراً در مصاحبه‌ای جنجالی گفته است که قیمت کنونی برنج در بازار ایران به‌طور غیرمنطقی بالا رفته و زیرساخت‌های نظارتی و سیاست‌های وارداتی دولت نقص دارد.
به گزارش آماج، او در این گفتگو تأکید کرده است که «بهترین برنج ایرانی نهایتاً باید کیلویی ۱۵۰ هزار تومان باشد، اما امروز با ۳۰۰ هزار تومان به سفره مردم می‌رسد». این اظهارنظر واکنش‌های گسترده‌ای در رسانه‌ها برانگیخت و باعث شد تا دوباره مسئله قیمت‌گذاری و مدیریت بازار برنج به میان بیاید.
عوامل گرانی برنج از دید ساکت
ساکت معتقد است که عمده مشکلات بازار برنج در ایران ناشی از سه عامل هستند:
- اشتباه در آمار‌گذاری تولید داخلی و عدم شفافیت در ارقام تولیدی؛
- تاخیر و نقص در واردات برنج به موقع و کافی؛
- ضعف نظارت در زنجیره توزیع که باعث اختلاف بین قیمت مصوب و قیمت واقعی عرضه می‌شود.
او در ادامه اظهار داشته است: «اگر ثبت سفارش واردات به موقع انجام نشده باشد، بخشی از واردات ممکن است دیر وارد بازار شود یا با هزینه‌های بالاتر مواجه شود.» این وضعیت می‌تواند باعث شود برنج وارداتی بر خلاف قیمت مصوب، گران‌تر در بازار عرضه گردد.
انتقاد از سیاست‌گذاری دولتی و پیشنهاد اصلاحات
ساکت از سیاست‌های دولت در زمینه واردات و تنظیم بازار نقدهایی دارد و پیشنهاد می‌کند که برای کنترل قیمت و بهبود عرضه باید سازوکارهای زیر تقویت شوند:
- بهبود دقت و شفافیت در آمار تولید؛
- لزوم تسریع در ثبت سفارشات وارداتی و تخصیص ارز؛
- نظارت دقیق بر زنجیره توزیع و کاهش نقش واسطه‌ها؛
- پشتیبانی از تولید داخل و تشویق کشت فراسرزمینی در شرایط محدودیت آب.
ساکت همچنین هشدار داده است که اگر کالاهای اساسی به موقع عرضه نشوند، حتی اگر پس از آن حجم زیادی وارد بازار شوند، قیمت‌ها باز هم به تعادل سابق بازنخواهند گشت.
بخش بین‌المللی؛ مقایسه قیمت برنج در دنیا
اگرچه او به مقایسه‌های جهانی اشاره دارد — مانند اینکه «بهترین برنج‌ها در دنیا کیلویی ۱ دلار هستند» — اما بررسی‌های مستقلی در این زمینه در دسترسم نبود که آن ادعا را با دقت تأیید کند. بخش عمده تمرکز رسانه‌ها بر وضعیت داخلی بازار برنج در ایران است.
جمع‌بندی
اظهارات سالار ساکت بار دیگر نشان‌دهنده آن است که بازار برنج ایران به شدت به مدیریت دقیق‌تر، شفافیت آماری و نظارت قوی‌تر نیاز دارد. اگر سیاست‌گذاران به موقع وارد عمل نشوند، فشار گرانی بر سفره مردم بیشتر خواهد شد.
