به گزارش آماج ، در سخنرانی جنجالی و پرحاشیه در مصر، دونالد ترامپ ضمن ابراز تمجید از رجب طیب اردوغان، از آمادگی خود برای تعامل با ایران سخن گفت. او گفت: «او (اردوغان) همیشه هر وقت به او احتیاج دارم، آنجاست … بسیار سپاسگزارم و به همسر زیبایتان سلام برسانید.»
تمجید از اردوغان و رابطه شخصی میان رهبران
ترامپ در مراسم امضای توافق آتشبس غزه در شرمالشیخ، با ستایش از رئیسجمهور ترکیه گفت: «او یک مرد سرسخت است به همان سختی که یک نفر میتواند باشد اما ما دوستش داریم.» وی افزود: «وقتی مشکلی دارند، به من زنگ میزنند تا آن را حلوفصل کنم و من هم معمولاً کار را به سرانجام میرسانم.» این جملات در حالی مطرح شد که در بیانیه مشترک امضاشده بین ترکیه، مصر، قطر و آمریکا، اردوغان نیز یکی از امضاکنندگان بود.
سخنرانی ترامپ در کنست اسرائیل و مواضع درباره ایران
ترامپ پیش از عزیمت به مصر، در کنست اسرائیل سخنانی ایراد کرد که بازتاب گستردهای داشت. او گفت: «ما آمادهایم تا زمانی که تهران مایل باشد، با ایران توافق کنیم.» همچنین او عنوان کرد: «نه ایالات متحده و نه اسرائیل هیچ دشمنیای با مردم ایران ندارند؛ ما فقط میخواهیم در صلح زندگی کنیم.»
در ادامه، وی افزود: «اگر ما در موضوع هستهای به آنها فشار نمیآوردیم، این توافق فوقالعاده درباره غزه و حماس حاصل نمیشد.» و تصریح کرد: «مرحله دوم صلح غزه از قبل آغاز شده است.»
نشست شرمالشیخ، امضای توافق و سیاست منطقهای
در اجلاس شرمالشیخ که بیش از ۲۰ کشور در آن حضور داشتند، سند توافق غزه میان مصر، قطر، ترکیه و آمریکا به امضا رسید. ترامپ پس از امضا گفت: «همه میگفتند که این کار امکانپذیر نیست اما این اتفاق درست جلوی چشمان شما در حال رخ دادن است.» او همچنین عنوان کرد: «رسیدن به این نقطه سههزار سال طول کشید و این توافق پابرجا خواهد ماند.»
ترامپ در سخنانی اختصاصی درباره ترکیه اظهار داشت: «اردوغان مرد فوقالعادهای است، من از او تشکر میکنم … او یکی از بهترین ارتشهای جهان را دارد.» هوریت گزارش داده است که ترامپ در آن مراسم اردوغان را نه تنها متحد بلکه دوست خواند که «همیشه پشتیبان ما بوده است.»
چشمانداز ایران و واکنش به تحریمها
ترامپ در بخشی از سخنرانیاش درباره ایران گفت: «آنها میخواهند توافق کنند. تمام زندگی من در زمینه معامله بوده، من در این کار خوب هستم.» او مدعی شد که فشار بر ایران مؤثر بوده و گفت: «ایرانیهای بسیاری را میشناسم … آنها ضربه بزرگی خوردند … اگر ما فشار نمیآوردیم، این توافق غزه ممکن نبود.»
در همان زمان، خبرگزاری رویترز گزارش داد که ترامپ گفته است: «ایالات متحده آماده است وقتی تهران آماده باشد، توافق کند.» این موضع کاملاً همخوان با تلاش آمریکا برای بازکردن دیپلماسی با ایران در پس زمینه بحران غزه است.
واکنش به دعوت نتانیاهو برای حضور در اجلاس
طرح دعوت از بنیامین نتانیاهو به اجلاس غزه ابتدا مطرح شد، اما گزارشها میگویند این دعوت پس از هشدار اردوغان مبنی بر اینکه اگر نتانیاهو حضور یابد، ترکیه در اجلاس حاضر نخواهد شد، لغو گردید. دفتر نتانیاهو در بیانیهای اعلام کرد که به دلیل نزدیکی تاریخی به رویداد مذهبی نمیتواند در اجلاس شرکت کند.
جمعبندی و تأثیرات احتمالی
اظهارات ترامپ درباره اردوغان نه تنها یک پیام دوستانه بلکه نمایانگر تلاش او برای تثبیت روابط نزدیک سیاسی میان آمریکا، ترکیه و سایر بازیگران منطقه است. همزمان، باز شدن دریچهای به سمت ایران در همان سخنرانی، میتواند سیگنالی برای تغییر رویکرد دیپلماتیک در خاورمیانه باشد.
این ترکیب دو موضوع — تمجید ویژه از اردوغان و پیشنهاد تعامل با ایران — ممکن است در روزهای آینده بازتابهای متعددی در تحلیلهای سیاسی و رسانهای پیدا کند، خصوصاً اگر اقدامی ملموس در مسیر مذاکرات با تهران صورت گیرد.
با آماج همراه باشید تا به تحلیل مسائل روز بپردازیم.