علل، علایم و درمان انواع مسمومیت

انواع سموم

سموم را می‌توان بلعید، از طریق پوست جذب کرد، تزریق کرد، استنشاق کرد یا به چشم پاشید.  مصرف بیش از حد دارو شایع ترین شکل مسمومیت است. این می‌تواند شامل داروهای بدون نسخه مانند پاراستامول و داروهای تجویزی مانند داروهای ضد افسردگی باشد.

سایر سموم بالقوه عبارتند از:

– محصولات خانگی مانند سفید کننده

– لوازم آرایشی مانند لاک ناخن

– برخی از انواع گیاهان و قارچ‌ها

– انواع خاصی از مواد شیمیایی خانگی و آفت‌کش‌ها

– مونوکسید کربن

– غذایی که بد تهیه یا پخته شده و غذاهای کپک زده یا آلوده به باکتری‌های ناشی از گوشت خام (مسمومیت غذایی)

– مسمومیت با الکل

– مواد یا مواد تفریحی

– داروهای تجویز شده برای حیوانات خانگی

– مارها و حشرات مانند زنبورها سمی نیستند، اما نیش آنها می‌تواند حاوی سم باشد.

علایم مسمومیت 

علایم مسمومیت به نوع ماده و مقدار مصرفی شما بستگی دارد.  برخی از مواد سمی مانند مونوکسیدکربن، با توانایی خون برای حمل اکسیژن تداخل دارند. برخی دیگر، مانند سفید کننده‌ها، سیستم گوارشی را می‌سوزانند و تحریک می‌کنند.

والدین و مراقبان باید از بیماری ناگهانی و غیرقابل توضیح در کودکان خردسال آگاه باشند، به ویژه اگر آنها خواب آلود یا بیهوش هستند، زیرا مسمومیت می‌تواند علت آن باشد.  اگر فکر می‌کنید فردی ماده سمی را بلعیده است، فوراً به دنبال مشاوره پزشکی باشید. ببینید اگر فکر می کنید کسی مسموم شده است چه کاری باید انجام دهید.

علائم عمومی

علائم کلی مسمومیت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

– احساس و بیمار بودن

– اسهال

– دل درد

– خواب آلودگی، سرگیجه یا ضعف

– درجه حرارت بالا

– لرز

– از دست دادن اشتها

– سردرد

– تحریک پذیری

– مشکل در بلع (دیسفاژی)

– مشکلات تنفسی

– تولید بزاق بیش از حد معمول

– بثورات پوستی

– لب و پوست آبی (سیانوز)

– سوختگی اطراف بینی یا دهان

– دوبینی  یا تاری دید

– سردرگمی ذهنی

– تشنج

– از دست دادن هوشیاری

– کما در موارد شدید

علائم مصرف بیش از حد دارو

مصرف بیش از حد دارو شایع ترین نوع مسمومیت است.  اگر فردی بیش از حد از یک دارو استفاده کند، ممکن است علائم خاص داروی مصرف شده و همچنین علائم عمومی‌تر ذکر شده در بالا را تجربه کند.  برخی از رایج‌ترین داروها یا داروهایی که در موارد مسمومیت دخیل هستند در زیر فهرست شده اند.

پاراستامول

پاراستامول یک مسکن پرمصرف بدون نسخه است.

علائم خاص مسمومیت با پاراستامول عبارتند از:

– زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)

– از دست دادن هماهنگی

– قند خون پایین (هیپوگلیسمی) که می‌تواند علائمی مانند تعریق، لرزش و تحریک پذیری ایجاد کند.

آسپرین

آسپرین یک داروی ضد پلاکت است که خون را رقیق می‌کند و خطر تشکیل لخته های خون  (ترومبوز شریانی) را کاهش می‌دهد.

علائم خاص مسمومیت با آسپرین عبارتند از:

– تعریق

– تنفس سریع و پی در پی

– صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)

– کم شنوایی موقت

داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای

داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای برای درمان افسردگی بالینی و همچنین تعدادی دیگر از شرایط سلامت روان مانند اختلال هراس و اختلال وسواس فکری جبری (OCD) استفاده می‌شود. برخی از انواع داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای نیز می‌توانند برای درمان درد عصبی استفاده شوند.

علائم خاص مسمومیت با داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای عبارتند از:

– تحریک پذیری

– دهان خشک

– مردمک‌های بزرگ

– ضربان قلب نامنظم یا سریع

– فشار خون پایین  که می‌تواند علائمی از جمله سبکی سر و غش ایجاد کند.

مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)

SSRI ها نوع جدیدی از داروهای ضد افسردگی هستند که برای درمان بیماری‌های روانی مانند OCD و اختلال اضطراب نیز استفاده می‌شوند.

علائم خاص مسمومیت با SSRI عبارتند از:

– احساس آشفتگی

– لرزش

– حرکت کنترل نشده چشم (نیستاگموس)

– تنش شدید عضلانی

مسدود کننده‌های بتا

مسدود کننده‌های بتا برای درمان تعدادی از شرایطی که بر قلب یا خون تأثیر می‌گذارد، مانند فشار خون بالا (فشار خون بالا)، آنژین صدری و نارسایی قلبی استفاده می‌شود.

علائم خاص مسمومیت با مسدود کننده های بتا عبارتند از:

– فشار خون پایین، که می تواند علائمی مانند سبکی سر و  غش ایجاد کند.

– ضربان قلب آهسته (زیر ۶۰ ضربه در دقیقه)

مسدود کننده‌های کانال کلسیم

مسدود کننده‌های کانال کلسیم برای درمان فشار خون بالا و آنژین استفاده می‌شود.

علائم خاص مسمومیت با مسدودکننده کانال کلسیم عبارتند از:

– احساس آشفتگی

– فشار خون پایین که می‌تواند علائمی مانند سبکی سر و غش ایجاد کند

– درد قفسه سینه

– ضربان قلب آهسته (زیر ۶۰ ضربه در دقیقه)

بنزودیازپین‌ها

بنزودیازپین‌ها نوعی آرام‌بخش هستند که اغلب به صورت کوتاه مدت برای درمان اضطراب و مشکلات خواب (بی خوابی) استفاده می‌شود.

علائم خاص مسمومیت با بنزودیازپین‌ها عبارتند از:

– مشکلات هماهنگی و گفتار

– حرکت کنترل نشده چشم (نیستاگموس)

– تنفس کم عمق

– خواب آلودگی

مواد افیونی

اپیوئیدها نوعی مسکن قوی‌تری هستند که برای درمان دردهای متوسط ‌تا شدید استفاده می‌شود. آنها شامل کدئین و مورفین و همچنین مواد مخدر غیرقانونی هروئین هستند.

علائم خاص مسمومیت با مواد افیونی عبارتند از:

– مردمک های کوچک

– تنفس کم عمق

– خواب آلودگی

– مصرف بیش از حد محرک

اگر بیش از حد از یک داروی محرک مانند کوکائین، آمفتامین، کراک یا اکستازی مصرف می کنید، علائم مصرف بیش از حد می تواند شامل موارد زیر باشد:

– اضطراب و پارانویا

– بی قراری یا بی قراری

– توهمات

– درجه حرارت بالا

– درد قفسه سینه

– تنفس سریع و پی در پی

– ضربان قلب نامنظم یا سریع

مصرف بیش از حد شاهدانه

اگر بیش از حد حشیش می‌کشید (یا می خورید)، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

– پارانویا

– توهمات

– بی حسی در بازوها و پاهای شما

درمان مسمومیت 

کمک به کسی که مسموم شده و هوشیار است

اگر فکر می‌کنید فردی به شدت مسموم شده است و هنوز هوشیار است، از او بخواهید که آرام بنشیند و در حالی که منتظر رسیدن کمک پزشکی هستید، کنار او بماند.

اگر با قورت دادن چیزی مسموم شده‌اند، سعی کنید چیزی را که در دهانشان باقی مانده است تف کند.

اگر ماده مضری به پوست یا لباس آنها پاشیده شده است، هر گونه اقلام آلوده را بردارید و ناحیه آسیب دیده را با آب گرم یا خنک کاملاً بشویید. مراقب باشید در این فرآیند خود را آلوده نکنید.

کمک به کسی که بیهوش است

اگر فکر می‌کنید کسی سم بلعیده است و به نظر می‌رسد بیهوش است، سعی کنید او را بیدار کنید و تشویقش کنید هر چیزی را که در دهانش مانده است تف کند. دست خود را در دهان آنها نکنید.

در حالی که منتظر دریافت کمک پزشکی هستید، فرد را به پهلو بخوابانید و یک بالشتک پشت او قرار دهید و پای بالایی او کمی به سمت جلو کشیده شود. این به عنوان موقعیت بازیابی شناخته می شود.

هر استفراغی را از دهانشان پاک کنید و سرشان را به سمت پایین نگه دارید تا استفراغ خارج شود. به آنها چیزی برای خوردن و نوشیدن ندهید.

اگر فرد نفس نمی‌کشد یا قلبش متوقف شده است، اگر می‌دانید، احیای قلبی ریوی را شروع کنید.

دودهای سمی

اگر فکر می‌کنید کسی بخار سمی استنشاق کرده است، ابتدا وضعیت را ارزیابی کنید و خود را در معرض خطر قرار ندهید.

اگر فرد هوشیار است، او را تشویق کنید تا در صورت امکان از منطقه آلوده خارج شود. هنگامی که آنها به هوای تازه رفتند، بررسی کنید که آیا خوب هستند و اگر علائم مسمومیت جدی دارند با اورژانس تماس بگیرید.

اگر فرد بیهوش است یا نمی‌تواند از منطقه آسیب دیده خارج شود، با آمبولانس تماس بگیرید. برای بیرون آوردن فرد مسموم، خودتان وارد هیچ قسمت بسته‌ای نشوید زیرا گازها و دودهای سمی در صورت استنشاق می‌توانند بسیار خطرناک باشند.

چگونه به کادر پزشکی کمک کنیم

پرسنل پزشکی برای درمان موثر فردی که مسموم شده است باید یک شرح حال دقیق بگیرند. وقتی امدادگران می‌رسند یا وقتی به اورژانس می‌رسید، تا آنجا که می‌توانید به آنها اطلاعات بدهید، از جمله:

– به نظر شما ممکن است فرد چه موادی را بلعیده باشد.

– زمان مصرف این ماده (چند وقت پیش)

– چرا این ماده مصرف شده است (چه تصادفی باشد یا عمدی)

– نحوه مصرف آن (به عنوان مثال، بلعیده یا استنشاق)

– چقدر مصرف شد (اگر می‌دانید)

جزئیات علائمی را که فرد داشته است، از جمله اینکه آیا بیمار بوده است، ارائه دهید.

کارکنان پزشکی همچنین ممکن است بخواهند بدانند:

– سن فرد و وزن تخمینی

– آیا آنها شرایط پزشکی خاصی دارند.

– آیا آنها داروی خاصی مصرف می‌کنند (اگر می‌دانید)

ظرفی که ماده داخل آن بوده به کارکنان پزشکی کمک می‌کند تا تصور روشنی از چیستی آن داشته باشند. اگر نمی‌دانید چه چیزی باعث مسمومیت شده است، ممکن است برای شناسایی علت به آزمایش خون نیاز باشد.

درمان بیمارستانی

به گزارش وب گاه بیتوته، برخی از افرادی که ماده سمی را بلعیده‌اند یا بیش از حد مصرف کرده‌اند برای معاینه و درمان در بیمارستان بستری می‌شوند.

درمان‌های احتمالی که می‌توانند برای درمان مسمومیت استفاده شوند عبارتند از:

• زغال چوب فعال: گاهی اوقات برای درمان کسی که مسموم شده است استفاده می‌شود. زغال چوب به سم متصل شده و از جذب بیشتر آن در خون جلوگیری می‌کند

• پادزهرها: اینها موادی هستند که یا از اثر سم جلوگیری می‌کنند یا اثرات آن را معکوس می‌کنند

• آرامبخش: در صورت تحریک فرد ممکن است تجویز شود.

• ونتیلاتور: در صورت قطع تنفس فرد ممکن است استفاده شود.

• داروی ضد صرع: ممکن است در صورتی که فرد تشنج داشته باشد استفاده شود.