به نقل از آماج، علی گزنی، عضو هیأت علمی مؤسسه استنادی علوم جهان اسلام، با اشاره به رشد استفاده از هوش مصنوعی در نشر علمی گفت: «اگرچه استفاده از هوش مصنوعی در نشر علم اجتنابناپذیر و شتابان است؛ اما این فناوری در نقش یک تسهیلگر ظاهر میشود و امکان جایگزینی با خلاقیت و نوآوری پژوهشگران را ندارد.»
ارتقای کیفی نشریات علمی
گزنی در حاشیه دومین نشست تخصصی سردبیران نشریات علمی نمایه شده در WOS و Scopus که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، افزود: «نشریات علمی ایران سهم قابل توجهی در تولید علم کشور دارند و بخش مهمی از خروجی علمی ایران از مسیر این نشریات منتشر میشود؛ از اینرو این نشست با هدف هدایت نشریات به سمت بهبود کیفیت، افزایش اثربخشی و آشنایی با تحولات جدید حوزه نشر علمی برگزار شد.»
وی ادامه داد: بسیاری از نشریات علمی کشور در نمایههای معتبر بینالمللی مانند اسکوپوس، آیاسآی و پایگاههای ISC نمایه شدهاند و به سطح قابل قبولی از کیفیت رسیدهاند، اما هدف کارگاه ارتقای بیشتر آنها برای ارائه محتوای پژوهشی با کیفیت و اثرگذاری بالاتر در سطح بینالمللی بود.
هوش مصنوعی؛ فرصتها و الزامات اخلاقی
گزنی با تأکید بر اهمیت هوش مصنوعی در حوزه نشر علمی گفت: «سخنرانان مختلف بر این نکته تأکید داشتند که هوش مصنوعی مسیری اجتنابناپذیر در دنیای امروز علم و فناوری است و جهان به سمت استفاده گسترده از این ابزارها حرکت میکند.»
وی افزود: در این کارگاه بایدها و نبایدهای استفاده از هوش مصنوعی در نشریات علمی بررسی شد؛ از جمله اینکه چگونه میتوان از مزایای این فناوری بهره برد، کیفیت فرآیندهای نشر را ارتقا داد و ملاحظات اخلاقی و علمی را مدنظر قرار داد. همچنین نگاه جامعه علمی جهانی و چارچوبهای حاکم بر استفاده از هوش مصنوعی در این نشست تشریح شد.
ارتباط کیفیت نشریات با رتبه دانشگاهها و اقتصاد نشر
گزنی توضیح داد: مقالات منتشرشده در نشریات علمی کشور تأثیر مستقیمی بر رتبه و جایگاه بینالمللی دانشگاهها دارند و این تأثیر هم از منظر کمّی و هم کیفی قابل بررسی است. «افزایش استنادها نهتنها جایگاه علمی یک نشریه را ارتقا میدهد، بلکه بر ارزش اقتصادی آن نیز اثرگذار است.» وی افزود که میزان هزینه پردازش مقاله ارتباط مستقیمی با جایگاه بینالمللی مجله دارد که عمدتاً بر اساس شاخصهای استنادی تعیین میشود.
رویتپذیری علمی و نقش شبکههای اجتماعی
این عضو هیأت علمی با اشاره به اهمیت دیده شدن نشریات و مقالات علمی بیان کرد: «شبکههای اجتماعی علمی و عمومی میتوانند بهعنوان بستری مؤثر در افزایش اثرگذاری استنادی و ارتقای رتبه دانشگاهها عمل کنند.» استفاده هدفمند از شبکههای اجتماعی، معرفی دستاوردهای علمی کشور به جامعه جهانی و بهبود تصویر علم ایران را تسهیل میکند و در نهایت به ارتقای کارآمدی اقتصادی نشریات کمک میکند.
