به گزارش آماج، بیش از ۵۴ سال از طرح اصلاح الگوی کشت در کشور میگذرد، اما کشت محصولات آببر همچنان در مناطق کمآب ادامه دارد. با توجه به تشدید کمآبی و بحران منابع آب، دولت اکنون قصد دارد اجرای این قانون مغفولمانده را در دستور کار جدی قرار دهد.
وزیر نیرو: الگوی کشت فعلی باید بازنگری شود
عباس علیآبادی، وزیر نیرو، در نشست علنی مجلس شورای اسلامی، اصلاح الگوی کشت را از اولویتهای مدیریت بحران آب دانست و گفت: «ما آمادهایم از دیدگاههای نمایندگان مجلس استفاده کنیم تا بتوانیم تحولات بنیادین برای حل مشکل آب ایجاد کنیم. معتقدیم در برخی محصولات باید الگوی کشت فعلی کنار گذاشته شود؛ تصمیمی که نیازمند شجاعت و تصمیمگیری بزرگ است.»
وی افزود: «ایران در منطقهای خشک قرار دارد و تغییرات اقلیمی شرایط را پیچیدهتر کرده است. بهعنوان مثال، در بندرعباس بیش از ۳۳۰۰ درصد افزایش بارش ثبت شده، اما بهدلیل نبود زیرساختهای مناسب ذخیرهسازی، بخش زیادی از آن به دریا وارد شده است. این نشان میدهد که سازوکار بهرهبرداری از منابع آب باید بهینه شود.»
وزیر جهاد کشاورزی: نگاه جامع به بحران آب ضروری است
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، تأکید کرد که کمبود آب نباید صرفاً به بخش کشاورزی نسبت داده شود و گفت: «برای طرح درست این مسئله باید تبیین دقیقی صورت گیرد و یک بخش بهتنهایی متهم نشود.»
وی همچنین خبر داد که نخستین محموله محصولات کشاورزی حاصل از کشت فراسرزمینی وارد کشور شده و تا دو ماه آینده، اولین روغن خوراکی تولیدشده از این محل به بازار عرضه خواهد شد. هرچند این اقدام میتواند گامی در اصلاح الگوی کشت باشد، اما بهطور مشخص به ابعاد اجرایی این اصلاح نپرداخت.
چالشهای ساختاری اصلاح الگوی کشت
اصلاح الگوی کشت امری میانبخشی است که سالها از سوی وزارت نیرو پیگیری شده، اما همواره با همراهی ناقص وزارت جهاد کشاورزی مواجه بوده است. علیآبادی پیشتر گفته بود: «مسئولیت اصلی اصلاح الگوی کشت بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و مذاکراتی نیز میان دو وزارتخانه انجام شده است. همانگونه که برای بهینهسازی مصرف انرژی سازمانی مستقل شکل گرفته، ضرورت دارد سازوکاری مشابه در حوزه آب ایجاد شود.»
وی در پایان تأکید کرد: «آب باید بهصورت بهینه مصرف شود تا با مقدار مشخصی آب در هر هکتار، تولید بیشتری حاصل شود. این رویکرد از برنامههای مشترک وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی است.»
با توجه به تغییرات اقلیمی و موقعیت جغرافیایی ایران، اصلاح الگوی کشت امری اجتنابناپذیر است؛ اما اجرای آن، حتی پس از بیش از نیم قرن، همچنان با چالشهای مدیریتی و ساختاری روبهروست و نیازمند هماهنگی میان دستگاههای اجرایی، مطالعات کارشناسی دقیق و تصمیمگیریهای کلان و پرهزینه است.
