در دوره قاجار، چپدستها با فشار و تنبیههای شدید مجبور به نوشتن با دست راست میشدند. این رفتار ریشه در باورهای فرهنگی و مذهبی آن زمان داشت و تأثیر مستقیم بر تربیت کودکان و نحوه آموزش آنها داشت.
به گزارش آماج، مردم آن زمان اعتقاد داشتند که استفاده از دست چپ برای نوشتن اسما متبرکه الهی ناپسند است و میتواند با اصول طهارت و پاکی در تضاد باشد. بنابراین در مکتبها و مدارس، کودکان چپدست به دفعات مورد توبیخ و تنبیه قرار میگرفتند تا مجبور شوند با دست راست بنویسند.
باورهای مذهبی و فرهنگی پشت این سنت
باور عمومی این بود که دست چپ به دلیل استفاده در امور شخصی و نیازهای روزمره پاک نیست و نوشتن نام خدا با آن ناپسند است. این مسأله باعث شد که خانوادهها و معلمان تلاش کنند تا کودکان چپدست را تغییر دهند و آنها را به نوشتن با دست راست وادار کنند.
تأثیرات اجتماعی و تربیتی
اعمال این روشهای سختگیرانه نه تنها باعث ایجاد فشار روانی در کودکان میشد، بلکه گاهی به مشکلات جسمی و کاهش اعتماد به نفس آنها نیز منجر میگردید. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این سیاست آموزشی در بلندمدت باعث ایجاد محدودیت در رشد طبیعی مهارتهای دستی کودکان شده است.
نظرات تاریخی و تحلیلی
مطالعات تاریخی نشان میدهد که این روش در مدارس سنتی و مکتبها رایج بوده و تنها با گذشت زمان و تغییر نگرشهای فرهنگی و آموزشی، وضعیت چپدستها به تدریج بهبود یافته است. امروزه احترام به چپدستها و آموزش متناسب با تواناییهای فردی جزو اصول رایج آموزشی محسوب میشود.
شناخت و بررسی این باورهای تاریخی میتواند به ما در درک بهتر پیشینه فرهنگی و مذهبی جامعه کمک کند و نشان دهد چگونه باورها و سنتها بر رفتارهای تربیتی تأثیرگذار بودهاند.