مطالعات جدید نشان می‌دهند که گربه‌ها نه‌تنها بدنۀ نسبتاً مستقلی دارند، بلکه قادرند با دقت بیشتر از تصور قبلی ما، حالات و احساسات انسان‌ها را درک کنند — تنها تفاوت این است که خیلی مواقع، انگاری انتخاب می‌کنند واکنش نشان ندهند.
گربه‌ها و درک احساسات انسانی
به گزارش آماج، پژوهشی که در سال ۲۰۲۰ با عنوان «Emotion Recognition in Cats» انتشار یافت، نشان داد گربه‌ها می‌توانند با تلفیق سیگنال‌های بصری و شنیداری، احساسات انسان‌ها و هم‌نوعان خود را تشخیص دهند.
برای مثال در این مطالعه، گربه‌ها صدای انسانِ خوشحال یا عصبانی و تصویر صورت انسان را هم‌زمان مشاهده کردند و تمایل داشتند بیشتر به چهره‌ای نگاه کنند که با صدای پخش‌شده هماهنگ بود.
چه چیزی نشان می‌دهد گربه‌ها «به‌خوبی می‌فهمند»؟
- در مطالعه‌ای دیگر، گربه‌ها نسبت به بوی احساس «ترس» (مثلاً عرقِ ناشی از ترس انسان) واکنش بیشتری از خود نشان دادند تا بویِ شرایط خنثی.
- گربه‌ها می‌توانند بر اساس لحن صدا، چهره و حتی بو، تفاوت بین احساسات مثبت و منفی انسان را شناسایی کنند.
- اگرچه بسیاری از ما تصور می‌کنیم که سگ‌ها نسبت به انسان‌ها بیشتر توجه می‌کنند، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد که گربه‌ها نیز «می‌فهمند»، فقط ممکن است کمتر واکنش فوری نشان دهند.
چرا گربه‌ها «واکنش نشان نمی‌دهند»؟
ممکن است این فرضیه که «سگ‌ها وقتی می‌فهمند واکنش نشان می‌دهند، ولی گربه‌ها می‌فهمند و عمداً محل نمی‌ذارن» تا حدی درست باشد. در یک تحلیل علمی آمده است که گربه‌ها اگرچه حساس به سیگنال‌های انسان هستند، اما میزان واکنش‌شان کمتر است یا به شکل متفاوتی ظاهر می‌شود.
به بیان دیگر، گربه‌ها ممکن است فهمیده باشند اما به‌دلیل طبیعت مستقل‌تر یا کنجکاوی کمتر، فوراً عکس‌العمل نشان ندهند. این به آن معنا نیست که آن‌ها احساس نمی‌کنند؛ بلکه اینکه «تصمیم می‌گیرند» چگونه واکنش دهند بخشی از شخصیتشان است.
مقایسه‌ای کوتاه با سگ‌ها
سگ‌ها در طول تاریخ همراه انسان بوده‌اند و پژوهش‌ها نشان می‌دهند سگ‌ها در تشخیص احساسات انسانی از طریق قیافه، حالت بدن و لحن صدا بسیار ماهرند.
اما برای گربه‌ها، اگرچه شواهد کمتری وجود دارد و رفتارشان ممکن است کمتر آشکار باشد، اما حساسیت‌شان به احساسات انسان غیرقابل انکار است.
چرا این یافته‌ها مهم هستند؟
شناخت توانایی گربه‌ها در درک احساسات ما می‌تواند به بهبود ارتباط بین انسان و حیوان خانگی‌مان کمک کند؛ وقتی بدانیم گربه‌مان احتمالاً “متوجه ما” شده، حتی اگر واکنشی نشان نداده، می‌توانیم بهتر به نیازها و مرزهایش احترام بگذاریم.
هم‌چنین این تحقیق به ما یادآوری می‌کند که «بی‌توجهی ظاهری» گربه ممکن است به معنای کم‌هوشی یا بی‌حسی نباشد، بلکه صرفاً شکل متفاوتی از ارتباط است.
اگر شما صاحب گربه هستید، پیشنهاد می‌شود به زبان بدن، گوش‌ها، دم، حالت چشمان و نیز صدای میو کردنش توجه کنید — این‌ها می‌توانند راهنمای خوبی برای «حال گربه» باشند.
جمع‌بندی
پس نتیجه می‌گیریم: گربه‌ها **واقعاً می‌فهمند**؛ این‌طور نیست که صرفاً با شکمشان حرف بزنند! نکته این است که واکنش آن‌ها متفاوت‌تر از سگ‌هاست—کمتر فوراً، اما عمیق‌تر و ظریف‌تر.
اگر به رابطه‌تان با گربه‌تان نگاه کنید، ممکن است بخشی از این واقعیت را تجربه کرده باشید؛ حالا با آگاهی بیشتر می‌توانیم ارتباطی آگاهانه‌تر و احترام‌آمیزتر با دوستان پشمالوی‌مان داشته باشیم.
چند نکته عملی برای درک بهتر گربه‌تان
اگر می‌خواهید بدانید گربه‌تان چه احساسی دارد و چگونه با شما ارتباط برقرار می‌کند، می‌توانید این نکات ساده را رعایت کنید:
۱. نگاه به چشمان گربه
گربه‌ها با چشم‌هایشان خیلی حرف می‌زنند. نگاه طولانی و آرام به شما، علامت اعتماد است. اگر چشمانش را به آرامی می‌بندد و باز می‌کند (Blink Slow)، یعنی به شما علاقه دارد.
۲. گوش‌ها و دم گربه را بخوانید
گوش‌های راست و دم ثابت نشان‌دهنده آرامش است، اما گوش‌های عقب‌رفته یا دم بالا و تکان‌خورده می‌تواند علامت اضطراب یا هیجان باشد.
۳. گوش به صدایش بدهید
میو کردن، خرخر کردن یا صدای جیغ می‌تواند نشان‌دهنده حالات مختلف باشد. خرخر آرام معمولاً نشانه رضایت و امنیت است، اما صدای بلند و کوتاه می‌تواند علامت ناراحتی باشد.
۴. لمس و نوازش مناسب
هر گربه محدودیت خود را دارد. بعضی‌ها عاشق نوازش پشت گوش و پشت سر هستند، اما از لمس شکم ممکن است خوششان نیاید. رعایت این محدودیت‌ها باعث افزایش اعتماد می‌شود.
۵. بازی و تعامل روزانه
زمانی را برای بازی با گربه اختصاص دهید. بازی با اسباب‌بازی‌های مختلف و تعامل مثبت، علاوه بر سرگرمی، باعث تقویت ارتباط و فهم بهتر احساسات گربه می‌شود.
با رعایت این نکات، نه تنها می‌توانید رفتار گربه‌تان را بهتر بفهمید، بلکه رابطه‌ای عمیق‌تر و دوستانه‌تر با حیوان خانگی خود خواهید داشت.
برای مطالعه مقالات علمی بیشتر درباره درک احساسات گربه‌ها و تکنیک‌های تربیت و تعامل، می‌توانید به آماج مراجعه کنید.
