به گزارش آماج، شرایط اقتصادی چند سال اخیر باعث شده سفر، که زمانی بخشی از سبک زندگی خانوارهای ایرانی بود، امروز به یک فعالیت لوکس و دور از دسترس تبدیل شود. کاهش قدرت خرید، افزایش بی‌وقفه هزینه‌های اقامت و حمل‌ونقل و نبود سیاست‌گذاری کارآمد در گردشگری داخلی، مجموعاً وضعیتی ایجاد کرده که بسیاری از خانواده‌ها حتی در تعطیلات رسمی نیز از برنامه‌ریزی سفر صرف‌نظر می‌کنند.
فخری، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی فارس، با اشاره به این واقعیت می‌گوید: «سفر در سبد خانوار عملاً حذف شده. مردم توان مالی سفر ندارند و اگر سفری هم انجام می‌شود بیشتر از طریق امکانات دولتی مانند مهمانسراهای شهرداری‌ها، آموزش و پرورش یا دیگر نهادهای دولتی است.»
افزایش هزینه‌ها چگونه سفر داخلی را گران‌تر کرد؟
به نقل از آماج، طی دو سال اخیر قیمت هتل‌ها، بلیت‌های حمل‌ونقل، خدمات گردشگری و حتی هزینه‌های روزمره مانند غذا و تفریح، با سرعتی رشد کرده که بسیاری از خانواده‌ها توان پرداخت آن را ندارند. در مقایسه با این شرایط، برخی مقاصد خارجی مانند ترکیه، ارمنستان و حتی گرجستان، از نظر قیمت تمام‌شده، برای بسیاری از مسافران ارزان‌تر از سفر به شهرهای داخلی تمام می‌شود.
همین موضوع یکی از نشانه‌های آشکار بی‌نظمی در ساختار گردشگری کشور است. در کشورهای توسعه‌یافته، سفر داخلی همیشه از سفر خارجی مقرون‌به‌صرفه‌تر است و دولت با ابزارهایی مانند تخفیف، بسته‌های حمایتی و قیمت‌گذاری نظارتی، خانوارها را به گردشگری داخلی تشویق می‌کند. اما در ایران برخلاف بسیاری از کشورها، سفر خارجی در موارد زیادی هزینه کمتری دارد و همین موضوع جریان سفر را به سمت خروج از کشور هدایت کرده است.
فخری در این زمینه تأکید می‌کند: «اکنون سفر خارجی به کشورهایی مانند ترکیه برای برخی از مردم ارزان‌تر از سفر داخلی تمام می‌شود و این مسئله نشانه‌ای از نابسامانی حوزه سفر است.»
هتل‌های خالی؛ دفاتر گردشگری در آستانه تعطیلی
یکی از پیامدهای جدی کاهش سفرهای داخلی، افت شدید تقاضا برای اقامتگاه‌ها و خدمات گردشگری است. گزارش‌ها نشان می‌دهد بسیاری از هتل‌ها با ضریب اشغال پایین فعالیت می‌کنند و در برخی مقاصد گردشگری، هتل‌ها در روزهای غیرتعطیل عملاً خالی هستند. این وضعیت نه‌تنها برای سرمایه‌گذاران این حوزه زیان‌بار است، بلکه هزاران نفر از نیروهای فعال در گردشگری را در معرض بیکاری قرار داده است.
دفاتر خدمات مسافرتی نیز از این رکود بی‌نصیب نمانده‌اند. فخری با هشدار نسبت به پیامدهای ادامه این روند می‌گوید: «اگر روند فعلی ادامه داشته باشد، هر روز شاهد تعطیلی دفاتر مسافرتی خواهیم بود.»
نیاز فوری به اصلاح ساختار گردشگری داخلی
کارشناسان معتقدند که گردشگری داخلی برای بازگشت به دوران رونق، نیازمند مجموعه‌ای از سیاست‌های حمایتی است؛ از جمله ایجاد بسته‌های سفر ارزان، نظارت بر قیمت خدمات، ارائه تسهیلات به خانواده‌ها و حل مشکلات زیرساختی که سال‌هاست این صنعت را تحت فشار قرار داده است.
اگر برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت منسجم در این حوزه اجرا نشود، رکود گردشگری داخلی نه تنها ادامه می‌یابد بلکه گسترده‌تر هم خواهد شد؛ و پیامدهای آن فراتر از حوزه سفر، اقتصاد شهرهای گردشگرپذیر و هزاران شغل مرتبط را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.
برای پیگیری تحلیل‌ها و گزارش‌های عمیق‌تر درباره وضعیت گردشگری ایران، دیگر مطالب منتشرشده در آماج را نیز مطالعه کنید.
