بر اساس گزارش آماج ، در حالی که عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری، بارها بر ضرورت ورود تمامی نهادهای امنیتی، انتظامی و قضائی برای مقابله با «موج ابتذال فرهنگی و ترویج برهنگی» و همچنین مسئولیت مستقیم ستاد امر به معروف و نهی از منکر در موضوع حجاب تأکید کرده است، شاهد نوعی همخوانی و همپوشانی در اظهارات رسمی و عمومی کشور درباره اختیاری بودن پوشش هستیم که به نظر برخی کارشناسان، «رقابت اولویتها» را در دستور کار فرهنگی کشور نمایان کرده است.
سخنان کعبی: نهادهای عمومی مسئولاند
به گزارش آماج، کعبی در گفتگو با رسانهها گفته است: «دولت نمیتواند بگوید من به حجاب کاری ندارم؛ موظف است که اقدام کند. یکی از نهادها ستاد امر به معروف و نهی از منکر است و مخاطب اصلی حجاب فقط این ستاد نیست».
او افزوده است که حجاب «تکلیف صریح قانون اساسی است».
در بخشی دیگر از سخنانش، وی تأکید کرد: «دستگاههای مسئول فرهنگی، اجتماعی، امنیتی، انتظامی و قضایی مسئولیت سنگینی در صیانت از این سرمایه بزرگ هویتی و تمدنی ایران اسلامی برعهده دارند» و درباره موجهای جهانی برهنگی هشدار داد.
اظهاراتی که ضد و نقیض به نظر میرسند
در نقطه مقابل، برخی مسئولان و چهرههای سیاسی کشور نیز با بیان اینکه «حجاب اجباری نیست» و «ما به زور اعتقاد نداریم»، بر این باور تأکید کردهاند که در کشورمان قانون الزامآور پوشش اجرا نمیشود. برای نمونه، محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، اخیراً گفته است: «من از روز اول اعتقادی به حجاب اجباری نداشته و ندارم» و افزوده است: «قانون حجاب اجباری لازمالرعایه نیست».
این سخنان وقتی با تأکید کعبی که رسماً قانون را «انتصاب تکلیف حاکمیت» میداند مقایسه میشود، پرسشهای تازهای درباره «سلسله اولویتها» و «نحوه اجرا» در فضای اجتماعی – فرهنگی کشور ایجاد میکند.
اولویت مردم چیست؟ فقر، اقتصاد، آب یا حجاب؟
در فضای عمومی کشور، صداهای مردم عمدتاً اینگونه است: “وقتی بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فقر، کمبود آب، و ضعف سیاستهای خارجی حل نشدهاند، چرا موضوع حجاب در اولویت اصلی قرار گرفته است؟” این خواسته به صورتی مطرح میشود که: «مشکلات معیشت و رفاه مردم حل شود، سپس وارد مسئله حجاب شوید.» برخی تحلیلگران میگویند چنین دغدغهای نشاندهنده وضعیت پیچیدهای است که در آن «مسئله حجاب» نه تنها مسئلهای فرهنگی یا دینی بلکه به میدان کشمکش بین نهادها، اولویتهای حاکمیت و انتظارات مردم بدل شده است.
پرسش اصلی درباره نحوه اجرا و ارتباط با سایر مسائل
سؤال مهمی که در میان افکار عمومی مطرح است این است: آیا دستگاههای تعیینکننده و مجری میتوانند به شیوهای متوازن حجاب را مدیریت کنند به گونهای که نه با اعمال فشار و تحکم، بلکه با همراهی و مشارکت اجتماعی عمل شود؟ و آیا امکان دارد بخش اعظم منابع و انرژی نظام در حوزههایی چون رفاه، سلامت، آموزش و آب و محیط زیست باشد و سپس به «سبک زندگی و پوشش» رسیدگی شود؟
کعبی معتقد است که «حجاب پرچم عزت، کرامت و هویت ملت ما است» و در عین حال، آن را «سرمایه تمدنی» ایران میداند. این در حالی است که منتقدان میگویند وقتی مردم گرفتار مشکلات اقتصادی و معیشتیاند، کارزارهای فرهنگی سنگین در حوزه حجاب ممکن است باعث ایجاد «شکافهای اجتماعی» و «افزایش نارضایتی» شود.
جمعبندی و چشمانداز
به نظر میرسد در دوران فعلی، نه فقط درباره «وجود قانون یا عدم آن» بلکه درباره «اولویتگذاری، شیوه اجرا، مشارکت جامعه و ترکیب راهکارهای فرهنگی همراه با رفاه» بحثهای جدی شکل گرفته است. اگر نهادهای مسئول بخواهند راهحلی بلندمدت بیایند، باید همزمان با توجه به نیازهای اقتصادی و اجتماعی مردم، سیاست فرهنگیشان را با همکاری جامعه و با نگاه به «سبک زندگی» همسو کنند تا موضوعی بدانها بیگانه نشود و منجر به مقاومت یا کاهش اقتدار اجتماعی نگردد.
از شما دعوت میشود نظر خود را درباره این موضوع مهم با ما در میان بگذارید و به بحث عمومی در این زمینه بپیوندید.