به گزارش آماج، تب روان زاد یا تب روانی (Psychogenic Fever) وضعیتی است که در آن استرس، اضطراب یا پریشانی عاطفی باعث افزایش دمای بدن میشود، بدون آنکه دلیل پزشکی زمینهای یا عفونت وجود داشته باشد. این نوع تب نمونهای از ارتباط پیچیده بین ذهن و بدن است.
درک تب روان زاد
تب روان زاد یک وضعیت سایکوسوماتیک است که فرد دمای بالای بدن را تجربه میکند اما هیچ فرآیند التهابی، ویروس یا عفونتی برای توضیح آن وجود ندارد. مطالعات نشان دادهاند که نوجوانان، به ویژه دختران، بیشتر در معرض این نوع تب هستند، اما بزرگسالان نیز میتوانند آن را تجربه کنند.
دلایل و علائم
آنی میلر، رواندرمانگر، توضیح میدهد که تب روان زاد ناشی از استرس و اضطراب است و ممکن است با علائمی مانند خستگی، بیخوابی، سردرد، حالت تهوع و درد شکم همراه باشد. اضطراب، تروما و فشارهای روانی میتوانند محرک شروع دورههای تب روان زاد باشند.
تفاوت با تبهای معمولی
لیز هیوز، درمانگر، میگوید تب روان زاد برخلاف تبهای معمولی که ناشی از عفونت یا التهاب هستند، اغلب بدون دردهای عضلانی، تعریق یا لرز بروز میکند. دکتر جولیا کوگان تأکید دارد که در این نوع تب، هیچ علت ارگانیک یا التهابی وجود ندارد و عامل اصلی استرس است.
استرس چگونه باعث تب میشود؟
هنگامی که فرد تحت فشار روانی شدید قرار میگیرد، مغز سیستم عصبی سمپاتیک را فعال میکند که منجر به ترشح هورمونهای استرس مانند کورتیزول و آدرنالین میشود. این هورمونها میتوانند هیپوتالاموس را تحریک کنند و دمای بدن را افزایش دهند. همچنین، فعال شدن بافت چربی قهوهای ممکن است به افزایش دما کمک کند.
چگونه تب روان زاد را مدیریت کنیم؟
بهترین راه، رسیدگی به عوامل زمینهای استرس و پریشانی روانی است. تمرینهای آرامسازی، مدیتیشن، تنفس عمیق و ذهنآگاهی میتوانند سیستم عصبی را آرام کنند و تب را کاهش دهند. درمانهای روانپزشکی و تراپی شناختی-رفتاری نیز در کاهش تب روان زاد مؤثرند.
نکات کلیدی
- تب روان زاد ناشی از استرس است، نه عفونت یا بیماری جسمی.
- تمرینهای ذهنآگاهی، مدیتیشن و تنفس عمیق میتوانند در کاهش این تب مؤثر باشند.
- در صورت تجربه تبهای مداوم و غیرقابل توضیح، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
