زندگی سالم چیست؟
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی منظور از زندگی سالم وضعیتی است که فرد از نظر جسمی، روحی و اجتماعی در سلامت کامل باشد. به بیان دیگر تمامی اقدامات، مراحل و فعالیتهایی که انسان برای رسیدن به سلامت جسمی و روحی خود انجام میدهد، تعریف حقیقی زندگی سالم است.
شاید این سوال حداقل یک بار برای هر کسی پیش بیاید که چرا باید بر سلامت جسم و روان اینقدر تاکید میشود؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت ما فقط یک بار فرصت زندگی کردن داریم و سلامت روح و جسم ما کیفیت همین فرصت محدود را رقم میزند.
آمارها نشان میدهند که سالانه تعداد زیادی از انسانها به بیماریهای قلبی و عروقی، روحی و روانی، دیابت و سرطان مبتلا میشوند. از سویی تعداد بالای افراد بیمار در یک جامعه موجب افسردگی و عدم پیشرفت کل جامعه میشود. پس هرکس با مراقبت از خودش به عنوان عضوی از جامعه، میتواند کل جامعه را نیز از آسیبهای متعددی نجات دهد.
سبک زندگی سالم و شاد
ضرب المثل «از حرف تا عمل فاصله بسیار است» را اکثر ما شنیدهایم. کاربرد این مثل هنگامی است که یک فرد تصمیم به انجام کاری میگیرد ولی هنگامی که باید اقدام کند، به هر دلیلی آن را به تاخیر میاندازد. پس برای داشتن یک زندگی سالم فقط گفتن اینکه میخواهم سلامت و شاد باشم کافی نیست، بلکه عمل کردن به شیوههایی که باعث میشود فرد یک زندگی سالم داشته باشد اهمیت دارد.
برای داشتن سبک زندگی سالم، چک لیست مهمی وجود دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم:
ترک عادتهای بد یا ناسالم
ابتدا باید هرکس عادتهای بد خود را شناسایی کند و انجام آنها را کاهش دهد تا زمانی که دیگر آن عادت بد به طور کامل حذف شود. ترک بعضی از عادتهای بد به جسم و برخی به روان کمک میکند. هر فردی خودش مسئول انجام این تغییرات است و نه دیگران!
در واقع ما باید عادتهای بد را با عادتهای خوب و مفید جایگزین کنیم زیرا که مطالعه چرخه شکلگیری عادت به ما نشان میدهد که فقط کنار گذاشتن یک عادت بد برای بهبود کیفیت زندگی کافی نیست. چارلز داهیگ در کتاب قدرت عادت از انگیزه پنهان در عادتهای ما و نحوه شکلگیری چرخه عادت میگوید. مطالعه این خلاصه کتاب قدم اول در مسیر ترک و جایگزینی عادتهایی است که مانع پیشرفتتان در زندگی شده است.
هدف گذاری برای انجام کارها
هدف گذاری در کارها باعث پیشرفت انسان میشود. از دیگر مزایای هدف داشتن این است که امکان سنجش و قضاوت را قبل از انجام تصمیم به شخص میدهد. در هنگام هدف گذاری باید واقع بین بود، یعنی هدف باید در حد توان فرد باشد. در صورتی که اهداف بیشتر از توان او باشد موجب به وجود آمدن استرس و احساس سرخوردگی در وی میشود.
اولویت بندی
حتما شما هم این تجربه را داشتهاید که ناگهان خودتان را در میانه انجام کاری بیابید که الویتتان نبوده است! از سوی دیگر اتفاقی که به موازات همین تجربه در حال رخ دادن است تیک نخوردن برنامههای مهم و الویتهای اصلیتان است. همین یک اتفاق به ظاهر ساده، در صورت تکرار زیاد میتواند احساس شما را نسبت به خودتان منفی کند، رسیدن به اهدافتان را به تاخیر بیندازد و استرستان را چند برابر کند.
داشتن نگرش مثبت
برای مبارزه با سختیها باید قدرتمند بود، فرد نباید بیهوده غصه بخورد و خود را سرزنش کند؛ زیرا کنترل کار از دستش خارج میشود.
سپاسگزاری برای داشتههای زندگی
اگر فرد از شرایط و وضعیت فعلی خود راضی باشد، یا به عبارت دیگر خداوند را بابت نعمتهایی که به او اعطا کرده شکر کند؛ باعث ایجاد حس مثبت در او میشود. داشتهها و نعمتها همیشه مادی نیستند، نفس کشیدن، دیدن، شنیدن، راه رفتن، داشتن خانواده و دوستان خب از جمله داشتههای غیرمادی زندگی همهی ما هستند که باید بابت آنها از خداوند سپاسگزاری کنیم.
حتی اگر به این مسائل عقیده چندانی ندارید، باز هم بهتر است قدردانی را در برنامه خود داشته باشید. حداقل از خودتان میتوانید بابت داشتههایتان تشکر کنید! از اینکه به آنها رسیدهاید، از اینکه آنها را حفظ کردهاید، از اینکه برای رسیدن به اهداف خود میجنگید، باید از خودتان تشکر کنید.
وقتگذرانی با انسانهای موفق و مثبت
انسانها از محیطی که توسط آن احاطه شدهاند، تاثیر زیادی میپذیرند. اگر تنها یک شاهد برای تایید این ادعا بخواهید، این است که فرزندان هر خانوادهای ویژگیهای زیادی از خانواده خود را نمایندگی میکنند. فرزند مادری خشمگین قطعا آثاری از خشم را در روان یا رفتار خودش بروز میدهد یا فرزند پدری مهربان و مسئولیتپذیر از مشاهده رفتارهای او الگو و تاثیر میگیرد. تغییرات متاثر از محیط و انسانهایی که بیشترین وقتمان را با آنها میگذرانیم، آنقدر آهسته و ماندگار رخ میدهند که اگر زندگی آگاهانهای نداشته باشیم تشخیصشان بسیار مشکل است.