به گزارش آماج، ناصر تقوایی، فیلم‌ساز، نویسنده و عکاس برجسته ایرانی و خالق سریال ماندگار «دایی جان ناپلئون»، صبح روز سه‌شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۴ در سن ۸۴ سالگی در بیمارستان نیکان تهران درگذشت. بر اساس اعلام نزدیکان، وی به دلیل عوارض ناشی از بیماری و کهولت سن دار فانی را وداع گفت. همسرش، مرضیه وفامهر، در صفحه شخصی خود با انتشار پیامی تأثرآور خبر درگذشت را رسماً اعلام کرد.
روایتی از یک زندگی هنری
ناصر تقوایی در ۲۲ تیر ۱۳۲۰ در آبادان متولد شد و از چهره‌های پیش‌رو در سینمای ایران به شمار می‌رفت. او با نگاه اجتماعی ـ انسانی و نثری شاعرانه، در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ با آثاری چون «آرامش در حضور دیگران»، «صادق کرده»، «نفرین» و به‌ویژه سریال «دایی جان ناپلئون» شناخته شد.
نخستین افتخارات و آثار برجسته
یکی از برجسته‌ترین فیلم‌های او، «ناخدا خورشید» (۱۳۶۵) است که اقتباسی آزاد از رمان «داشتن و نداشتن» نوشتهٔ ارنست همینگوی به شمار می‌آید و جایزه پلنگ برنزی جشنواره لوکارنو را برای او به ارمغان آورد. او پس از انقلاب اسلامی به علت محدودیت‌های سانسور، فعالیت‌های سینمایی‌اش را کاهش داد و در سال‌های بعد، تنها در موارد محدود فیلم‌هایی چون «کاغذ بی‌خط» را ساخت.
سریال «دایی جان ناپلئون»؛ میراثی فرهنگی
مجموعهٔ تلویزیونی «دایی جان ناپلئون» بر اساس رمان ایرج پزشکزاد، به کارگردانی تقوایی تولید شد و هنوز پس از دهه‌ها یکی از محبوب‌ترین آثار تاریخ تلویزیون ایران به شمار می‌آید. بسیاری از بازیگران و عوامل این سریال درگذشته‌اند؛ از جمله ایرج پزشکزاد (نویسنده اثر)، محمدعلی کشاورز، فنی زاده، سعید کنگرانی و دیگران — که با رفتن تقوایی، تقریباً هیچکدام از نسل آن گروه در قید حیات باقی نماندند.
واکنش‌ها و تأثیرات فرهنگی
پس از انتشار خبر درگذشت، اهالی فرهنگ، سینماگران و علاقه‌مندان به هنر به سوگواری پرداختند. مثلاً صابر ابر با انتشار استوری‌ای در شبکه‌های اجتماعی واکنش خود را به فقدان تقوایی ابراز کرد. همچنین تهمینه میلانی نوشت «قدرش را ندانستیم».
میراثی که باقی می‌ماند
اگرچه ناصر تقوایی در سال‌های پایانی زندگی کم‌فعالیت شد، اما میراث هنری‌اش همچنان زنده است. نگاه دقیق به وجوه بومی، ترجمان ادبیات از طریق تصویر و ترکیب احساس و واقعیت اجتماعی از ویژگی‌های شاخص آثار او بود. نسل جدید فیلم‌سازان نیز از تأثیر او بر زبان سینمایی ایران سخن گفته‌اند.
روحت در آرامش، خالق دنیایی که تصویر کردی.
اگر می‌خواهید فهرست کامل آثار ناصرتقوایی یا بررسی تأثیر او بر سینمای معاصر را بخوانید، به سایت آماج مراجعه کنید.
