فرقی ندارد که ساکن تهران باشید یا به عنوان مسافر برای کار، تحصیل یا استفاده از امکانات تفریحی به این شهر آمده باشید؛ در هر صورت، لازم است تهران را بشناسید تا در آن سردرگم نشوید. تهران شهری بزرگ و در حال توسعه است که هر روز بر وسعت و امکانات آن افزوده می‌شود. خیابان‌های جدید به خیابان‌های موجود اضافه می‌شوند و بزرگراه‌ها از طریق خروجی‌های تازه به یکدیگر متصل می‌شوند. بنابراین، اگر نقشه تهران را همراه نداشته باشید، ممکن است در این شهر وسیع و پیچیده با مشکلات زیادی روبه‌رو شوید.
منطقه 1 تهران
منطقه 1 تهران، منطقه مرفه‌نشنین پایتخت است که در قسمت شمالی شهر قرار دارد. در بسیاری از کوچه پس کوچه‌های این منطقه هنوز هم آثار باغ و روستاهای تهران دوران قاجار باقی مانده است. بسیاری از افرادی جامع که از درآمد اقتصادی بالایی برخوردار هستند، در این منطقه سکونت می‌کنند. در این منطقه پارک های جنگلی خوش آب و هوا، بهترین مراکز خرید و مسیرهای منتهی به کوهنوردی نظیر، دربند، درکه و توچال قرا دارند.
دسترسی های منطقه 1 تهران:
منطقه 1 تهران از شمال به دامنه‌های جنوبی البرز، از جنوب به سمت بزرگراه چمران و از غرب به رودخانه درکه و از شرق به پارک جنگلی قوچک دسترسی دارد.
محله‌های مهم منطقه 1 تهران:
ازگل، الهیه، اقدیس، امامزاده قاسم، اوین، باغ فردوس، تجریش، جماران، چیذر، داراباد، دربند، درکه، دزاشیب، جوزستان، زعفرانیه، سوهانک، نفت، فرمانیه، شهرک محلاتی، فرشته، قیطریه، کاشانک، کامرانیه، محمودیه، نیاوران، ولنجک
منطقه 2 تهران
منطقه 2 تهران یکی از نوسازترین بافت‌های مسکونی را درمیان سایر قسمت‌های شهر تهران دارد. این منطقه طویل از قسمت شمال غربی دامنه‌های البرز تا میدان آزادی امتداد دارد و در آن امکانات مهم درمانی از جمله بیمارستان میلاد، بیمارستان لاله، بیمارستان آتیه، بیمارستان بهمن و بیماستان عرفان قرار دارند. در ضمن منطقه دو تهران تنها منطقه‌ای است که در آن دو نماد مهم پایتخت تهران یعنی برج آزادی و برج میلاد قرار گرفته است.
دسترسی های منطقه 2 تهران:
منطقه دو تهران از جنوب به خیابان آزادی، از غرب به بزرگراه اشرفی اصفهانی و بزرگراه محمدعلی جناح و از شرق نیز به چمران محصور می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 2 تهران شامل:
برق آلستوم، تهران ویلا، سعادت آباد، شهرک غرب، شهرآرا بخشهایی از صادقیه، گیشا، همایون شهر، مرزداران، فرحزاد
منطقه 3 تهران
یکی دیگر از مناطق مهم و نسبتاً مرفه‌نشین تهران که از نظر جمعیتی تراکم زیادی نسبت به منطقه یک دارد، منطقه 3 می‌باشد. در این منطقه مراکز مهم دولتی، اداری و مراکز بهداشتی و درمانی مهمی از جمله ادارات صدا و سیما، بیمارستان شهید مطهری، بیمارستان تندیس، بیمارستان محب مهر، بیمارستان هاشمی‌نژاد، بیمارستان نور و غیره قرار دارند. همچنین بوستان های مهمی از جمله پارک ملت، بوستان کتاب، باغ هنر، بوستان بهشت مادران، بوستان سئول و غیره نیز در منطقه 3 قرار دارند.
دسترسی های منطقه 3 تهران:
این منطقه از شمال به بزرگراه مدرس و صدر، از غرب به بزگراه چمران، از جنوب به بزرگراه همت و رسالت و از شرق به خیابان پاسدران محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 3 تهران شامل:
اختیاریه، پاسداران، دروس، دولت، دیباجی، جردن، ولیعصر، سیدخندان، ظفر، قلهک، میرداماد، ونک
منطقه 4 تهران
منطقه چهار تهران یکی از تفرجگاه‌های اصلی افراد ثروتمند دوران قاجار بوده است. در این منطقه باغات کشاورزی، مناطق ویلایی و تفرجگاهی متعددی به منظور همسایگی این منطقه با جاهای خوش آب و هوایی مانند لواسانات، سرخه حصار و لتیان وجود داشته است.
هسته اولیه و اصلیه شهرنشینی در این منطقه با محله‌هایی مانند نارمک شمالی و تهران پارس پایه‌ریزی می‌شود.
دسترسی های منطقه 4 تهران:
منظقه 4 تهران در قسمت شمال شرقی تهران و در همسایگی مناطق 1، 3 و 8 قرار گرفته است و به مناطق شمالی و جنوب شرق تهران دسترسی بسیار خوبی دارد.
محله‌های مهم منطقه 4 تهران شامل:
حکیمیه، شمیران نو، نارمک، سراج، فرجام، هنگام، هروی، شمس‌آباد، مجیدیه، مهران، شیان، لویزان، قنات کوثر، تهرانپارس، بلوار پروین
منطقه 5 تهران
یکی از مناطق مهم و جوان تهران که در سه دهه اخیر رشد پیدا کرده و در آن ساختمان های منظم و خوش ساخت نیز به کرات دیده می‌شود، همین منطقه 5 شهرداری تهران است. قسمتی از محله اشرافی اصفهانی در منظقه 5 و قسمت دیگری از آن در منطقه 2 قرار دارد.
دسترسی های منطقه 5 تهران:
منطقه 5 تهران از شمال به بزرگراه نیایش، از غرب به بزرگراه ستاری، از جنوب به بزرگراه همت و از شرقی نیز به یادگار امام محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 5 تهران شامل:
باغ فیض، جنت‌آباد، حصارک، شهرک کوهسار، نفت، شهرک پرواز، آپادانا، شهرک اکباتان، کوی بیمه، سازمان برنامه، ارمکوی، شهر زیبل، شهران، شاهین، بلوار فردوس بلوار آیت‌الله کاشانی
منطقه 6 تهران
منطقه 6 تهران اینروزها یکی از شلوغ‌ترین و پرهیاهوترین مناطق تهران است که حتی در محدوده طرح ترافیک و آبودگی هوا نیز قرار دارد. بررسی اسناد دوران قاجار نشان می‌دهد که همین منطقه در تهران قدیمی جزو مناطق شمالی بوده و در آن هیچ خبری از دود و دم آلودگی گذشته نبوده است.
وجود باغ‌های بزرگ و پرمیوه‌ای همانند فیشرآباد، بهجت‌آباد، نصرت‌آباد، باغ شاه در این منطقه خودش گواه خوش آب و هوا بودن این منطقه در گذشته بوده است. منطقه 6 تهران دارای محله‌های قدیمی و نوساز توام با یکدیگر است.
دسترسی های منطقه 6 تهران:
منطقه 6 تهران از شمال به بزگراه همت، از غرب به بزرگراه چمران، از جنوب به بلوار کشاورز، و از شرق به بزرگراه کردستان و محله یوسف آباد محدود شده است.
محله‌های مهم منطقه 6 تهران شامل:
یوسف آباد، بهجت آباد، ایرانشهر، عباس آباد، میدان فاطمی، ولیعصر، میدان آرژانتین، بلوار کشاورز
منطقه 7 تهران
منطقه 7 تهران در شرق و مرکز تهران قرار دارد. قرارگیری وزارت فناوری و اطلاعات، وزرات دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزرات فرنگ و ارشاد، وجود اراضی نسبتا وسیع با کاربری نظامی و قرارگیری مصلای تهران در اینجا، منطقه 7 را به یکی از مناطق استراژیک پایتخت تبدیل می‌کند.
دسترسی های منطقه 7 تهران:
منطقه 7 تهران از شمال به بزرگراه رسالت، از غرب به بزرگراه مدرس و خیابان مفتح و از جنوب به خیابان انقلاب و دماوند و از شرق به خیابان سبلان و استاد حسن بنا متهی می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 7 تهران شامل:
عباس‌آباد، نظام آباد، بهار، سهروردی-باغ صبا، حشمتیه، قصر، کاج، مجدیده، امجدیه
منطقه 8 تهران
منطقه 8 تهران در شرق تهران و در مجاورت پارک سرخ‌حصار قرار دارد و به دلیل فاصله زیاد از مرکز تهران دارای آب و هوای مناسبی است.
این محله به دلیل خیابان کشی‌های باریک به نظر بسیار متراکم و پرجمعیت می‌رسد و در آن سه محله نارمک جنوبی، وحیدیه و مجیدیه جزو محلات مهم به حساب می‌آیند. نیمی از ارامنه تهران در این منطقه و به خصوص در منطقه مجیدیه جنوبی سکونت دارند.
دسترسی های منطقه 8 تهران:
دسترسی‌های منطقه 8 تهران از شمال به بزرگراه رسالت، از شرق به منطقه 4 و پارک جنگلی سرخه حصار، از جنوب به خیابان دماوند و از غرب نیز به منطقه 7 تهران محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 8 تهران شامل:
نارمک، مجیدیه جنوبی، تهرانپارس، وحیدیه، تسلیحات، زرکش
منطقه 9 تهران
منطقه 9 تهران بخشی است که بیشتر مساحت آن را فرودگاه مهرآباد دربرگرفته است. این منطقه به طور کلی در قسمت جنوب غربی و جنوبی تهران قرار دارد. منطقه 9 از محلات قدیمی تهران به شمار می‌رود و بافت فرسوده و قدیمی آن شامل خانه‌های قدیمی با قدمت بیش از 50 سال است.
دسترسی های منطقه 9 تهران:
منطقه 9 تهران از شمال به خیابان آزادی و بزرگراه لشکرگ، از غرب به رودخانه کن، از جنوب به بزرگراه فتح و 45 متری زرند، از شرق به انتهاب بزرگراه یادگار امام و خیابان امامزاده عبدالله منتهی می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 9 تهران شامل:
امامزاده عبدالله
دکتر هوشیار
مهرآباد
منطقه 10 تهران
منطقه 10 تهران یکی از کوچکترین مناطق شهرداری تهران به شمار می‌رود اما با این حال جمعیت زیادی را در خود جای داده است. بافت شهری این منطقه قدیمی و بسیار فرسوده است، به طوری که قدیمی ترین بخش این منطقه از تهران مربوط به سال 1304 و جدیدترین آن مربوط به سال 1353 می‌شود.
دسترسی های منطقه 10 تهران:
منطقه 10 تهران از غرب به خیابان شهیدان، از جنوب به خیابان قزوین و از شرق به بزرگراه نواب صفوی منتهی می‌شود. در منطقه ساختار و بافت شهری متراکم وجود دارد و از فضای سبز بسیار کمی نسبت به سایر مناطق برخوردار است.
محله‌های مهم منطقه 10 تهران شامل:
خیابان جیحون، خیابان کارون، دامپزشکی، رودکی، آذربایجان، امام خمینی و کمیل
منطقه 11 تهران
منطقه 11 تهران تقریبا یکی از مناطق جنوبی پایتخت به‌شمار می‌رود که از تردد و ازدحام جمعیت بالایی برخوردار است. در این منطقه، 19 محله و 4 ناحیه وجود دارد. منطقه 11 اماکن سیاسی مهمی از جمله بیت رهبری، شورای نگهبان و چندین مکان مهم دیگری از جمله سفارت ایتالیا، فرانسه و لبنان را در خود دارد.
دسترسی های منطقه 11تهران:
منطقه 11 تهران از شمال به خیابان انقلاب، از غرب به تونل توحید و بزرگراه نواب، از جنوب به مجله جوادیه و راه‌آهن از شرق به پل حافظ و خیابان وحدت اسلامی دسترسی مستقیم دارد.
محله‌های مهم منطقه 11 تهران شامل:
شیخ هادی، انقلاب، جمالزاده، جمهوری، حر، منیریه، آذربایجان، مخصوص، گمرک
منطقه 12 تهران
به لطف وجود لاله‌زار در منطقه 12 تهران، میتوان گفت این منطقه یکی از پر رونق‌ترین مناطق تهران از زمان قاجار تا به امروز بوده است. در گذشته این منطقه یکی از بهرتین مناطق برای تفریح و خوشگدرانی شهروندان تهرانی محسوب می‌شد. در اکثر نقاط محله لاله‌زار هنوز میتوان آثار و نشانه‌های کافه رستوران‌های قدیمی و یا سینماهای متروکه را مشاهده کرد.
علاوه بر لاله‌زار، در منطقه 12 آثار تاریخی مهمی همچون مجموعه کاخ گلستان، بازار تهران، موزه ایران باستان، کاخ شمس‌العماره، میدان تاریخی ارگ و کاخ دادگستری، خیابان ناصر خسرو به همراه تعداد زیادی خانه‌های قدیمی وجود دارد.
دسترسی های منطقه 12 تهران:
منطقه 12 تهران از شمال به خیابان انقلاب، از غرب به خیابان حافظ و وحدت اسلامی، از جنوب به خیابان شوش و از شرق به خیابان هفده شهریور محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 12 تهران شامل:
دروازه شمیران، فردوسی، لاله‌زار، ایران، سنگلج، آبشار، بازار بزرگ تهران، مولوی، کوثر
منطقه 13 تهران
بافت قدیمی و فرسوده منطقه 13 تهران نشان از قدمت سکونت در آن می‌دهد. 80 درصد بافت منطقه 13 تقریبا فرسوده است و نیاز به یک نوسازی از سوی شهرداری دارد. این منطقه دسترسی خوبی به انواع وسائل حمل و نقل عمومی از جمله مترو، خطوط اتوبوس و بی آر تی و تاکسی دارد. به دلیل اینکه جهت وزش باد در پایتخت از غرب به سمت جنوب شرقی است معمولا منطقه 13 یکی از آلوده‌ترین مناطق تهران از منظر بالا بودن شاخص‌های آلاینده است.
دسترسی های منطقه 13 تهران:
منطقه 13 تهران از شمال به خیابان دماوند، از غرب به خیابان هفده شهریور، از جنوب به خیابان پیروزی و از شرق به بزرگراه یاسینی و پارک سرخه‌حصار محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 13 تهران شامل:
نیروی هوایی، دهقان، صفا، زاهد گیلانی، تهران نو، کوی زینبیه
منطقه 14 تهران
منطقه 14 یکی از محله‌های قدیمی تهران است. آمارها نشان می‌دهد که از سال 96 به بعد تعداد ثبت فروش و اجاره در این محله بشدت بالا رفته است. دسترسی خوب منطقه 14 به وسایل حمل و نقل عمومی باعث سهولت جابه جایی در آن شده است.
دسترسی های منطقه 14 تهران:
منطقه 14 از شمال به خیابان پیروزی، از غرب به خیابان هفده شهریور، از جنوب به بزرگراه خاوران و آهنگ و از شرق به جاده مخصوص قصر فیروزه دسترسی دارد.
محله‌های مهم منطقه 14 تهران شامل:
محله چهارصد دستگاه، صد دستگاه، محله فرح آباد، دولاب، محله خاوران
منطقه 15 تهران
یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق جنوبی تهران که جمعیت بسیار زیادی را شامل می‌شود، همین منطقه 15 است. در این منطقه مهمترین پایانه مسافربری پایتخت یعنی ترمینال جنوب قرار دارد. از طریق این پایگاه سالانه تعداد کثیری از افراد وارد تهران می‌شوند یا از طریق آن به سایر استان ها سفر می‌کنند.
دسترسی های منطقه 15 تهران:
منطقه 15 تهران از شمال به بزرگراه آهنگ و خاوران، از غرب به خیابان فدائین اسلام، از جنوب به خیابان دولت‌آباد، کوه بی‌بی شهربانو و کارخانه سیمان و از شرق به اراضی افسریه دسترسی مستقیم دارد.
محله‌های مهم منطقه 15 تهران شامل:
افسریه، شوش، بیسیم، مینابی، شهرک مسعودیه، شهرک بروجردی، کیانشهر
منطقه 16 تهران
محله 16 تهران نیز یکی دیگر از محله‌های قدیمی و پرتراکم با بافت فرسوده در پایتخت به‌شمار می‌آید. در شمال غربی این منطقه ایستگاه راه‌آهن تهران قرار دارد. در منطقه 16 چندین کارخانه فعال و غیر فعال وجود دارد. نکته مثبت این منطقه این است که هر روز به تعداد فضاهای سبز آن افزوده می‌شود.
دسترسی های منطقه 16 تهران:
منطقه 16 منطقه جنوبی شهر تهران است که از شمال به خیابان شوش، از غرب به بزرگراه نواب و تندگویان، از جنوب به بزرگراه آزدگان و از شرق به خیابان فداییان اسلام محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 16 تهران شامل:
جوادیه، نازی‌آباد، خزانه، باغ آذری، یاخچی‌آباد، علی‌آباد
منطقه 17 تهران
منطقه17 شهرداری تهران بافت مسکونی نامنظم و ناپایداری دارد. بخش قابل توجهی از آن نیز فرسوده شده و امکان سکونت در آن وجود ندارد. منطقه 17 تهران بعد از محدوده 10، کوچکترین منطقه پایتخت به حساب می‌آید.
آمارها نشان می‌دهد که این منطقه از نظر برخورداری از امینت اجتماعی اوضاع چندان مساعدی ندارد. تعداد معتادین و افراد کارتن خواب نیز در آن بشدت زیاد است.
دسترسی های منطقه 17 تهران:
منطقه 17 تهران در قسمت جنوب غربی پایتخت قرار گرفته که از شمال به خیابان قزوین و 45 متری زند، از غرب به بزرگراه سعدی و از جنوب به بزرگراه چراغی و از شرق به بزرگراه نواب محدود می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 17 تهران شامل:
محله زمزم، زهتابی، محله وصفنارد، آذری، محله امامزاده حسن
منطقه 18 تهران
یکی از مناطق کوچک جنوب غربی تهران، منطقه 18 است. این منطقه بیش از اینکه یک منطقه مسکونی باشد در قدیم کاربری تجاری و اقتصادی داشته و در آن تعداد زیادی بنگاه اقتصادی وجود دارد. اولین محله این منطقه یافت آباد بوده که بعدها به تعداد محله‌های آن افزوده شده است.
دسترسی های منطقه 18 تهران:
منطقه 18 تهران، منطقه‌ای در غرب و جنوب غرب است که از شمال به بزرگراه فتح و 45 متری زرند و از شرق و جنوب به بزرگراه سعیدی و از غرب تا جنوب نیز به اتوبان آزادگان دسترسی مستقیم دارد.
محله‌های مهم منطقه 18 تهران شامل:
محله تولید دارو، شهرک فردوس، یافت‌آباد، شادآباد، سعید آباد، خلیج فارس
منطقه 19 تهران
دسترسی های منطقه 19 تهران:
منطقه 19 همسایه مناطق 16، 17 و 18 است و از جنوب به بزرگراه آزادگان منتهی می‌شود. بافت شهری این منطقه بر خلاف مناطق اطراف منظم و نوساز است. در قسمت شمالی منطقه 19 اولین فرودگاه تهران یعنی قلعه مرغی در دوره رضا شاه ساخته شد. این فرودگاه بعداً به پایگاه نظامی تبدیل شد و هم اکنون به پارک ولایت تغییر کاربری داده است.
محله‌های مهم منطقه 19 تهران شامل:
خانی‌آبادنو، اسفندیاری، شریعتی، عبدل‌آباد، شکوفه، نعمت‌آباد، دولت‌خواه
منطقه 20 تهران
دسترسی های منطقه 20 تهران:
جنوبی‌ترین منطقه تهران، منطقه 20 یا همان شهر ری است. منطقه 20 بیشتر دارای بافت شهری سنتی و مذهبی است که دلیل آن وجود یکی از زیارتگاه‌های مهم شیعیان یعنی حرم شاه‌عبدالعظیم قرار دارد. این منطقه به دلیل برخورداری از ایستگاه مترو دسترسی بسیار خوبی به سایر مناطق تهران دارد.
در منطقه 20 ابنیه تاریخی مهم زیادی از جمله برج طغرل، آرامگاه بی بی شهربانو، گورستان ابن بابویه که محل دفن نامداران زیادی از جمله جهان پهلوان تختی است قرار گرفته است.
محله‌های مهم منطقه 20 تهران شامل:
دولت‌آباد، جوانمرد قصاب، ظهیرآباد، اقدیسه شهر ری، نفرآباد
منطقه 21 تهران
منطقه 21 تهران از سه ناحیه مختلف تشکیل می‌شود. سال‌های پیش این منطقه به لطف برخورداری از رودخانه کن مملو از باغ‌های بزرگ و پر میوه بود که امروزه تنها تعداد محدودی از آن‌ها به جا مانده است. ناحیه مسکونی منطقه 21 تهران در شرق آن قرار گرفته و بخش‌های صنعتی و کارگاهی نیز در قسمت های جنوب غربی جای دارند. قسمتی از منطقه 21 متعلق به زمین‌های فرودگاه مهرآباد است.
دسترسی های منطقه 21 تهران:
منطقه 21 تهران در غرب تهران قرار دارد که از شمال به بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری و اتوبان تهران کرج ختم می‌شود. این منطقه از جنوب به بزرگراه فتح، از شرق به رودخانه کن و از غرب بین اتوبان تهران، کرج و بزرگراه لشکری به پایان می‌رسد.
محله‌های مهم منطقه 21 تهران شامل:
شهرک آزادی، شهرک فرهنگیان، تهرانسر، شهرک استقلل، چیتگر جنوبی، شهرک غزالی، شهرک ویلاشهر، وردآورد
منطقه 22 تهران
منطقه 22 تهران با هدف ایجاد قطب گردشگری در کشور در کمتر از سه دهه رشد پیدا کرده است. این منطقه در غربی ترین نقطه تهران قرار دارد و در جنوب شرقی آن مجموعه ورزشی آزادی و در قسمت جنوبی آن نیز پارک جنگلی چیتگر قرار دارد. بافت غالب این منظقه نوساز است و در آن برج‌ها و مناطق مسکونی متعددی شکل گرفته است.
در منطقه 22 تهران جاهای دیدنی مهمی از جمله دریاچه مصنوعی چیتگر، باغ ملی گیاهشناسی و مراکز خرید بام لند و ایران مال احداث و ساخته شدند.
دسترسی های منطقه 22 تهران:
منطقه 22 در شمال غربی پایتخت قرا گرفته است. این منطقه از قسمت شمالی به کوههای البرز، از شرق به رودخانه کن و از جنوب به بزرگراه شیخ فضل الله نوری و اتوبان تهران کرج می‌رسد. همچنین از غرب به تقاطع بزرگراه خرازی و اتوبان تهران-کرج منتهی می‌شود.
محله‌های مهم منطقه 22 تهران شامل:
دهکده المپیک، شهرک گلستان، پیکان شهر زیبا دشت
