به گزارش آماج، در روزهایی که سرمای زمستان خیابان‌های تهران را بی‌رحمانه دربر گرفته، سرنوشت بسیاری از بی‌خانمان‌ها به اتوبوس‌هایی گره خورده که شب‌ها تبدیل به پناهگاه موقت می‌شوند؛ پناهگاهی که گرچه سقفی موقت فراهم می‌کند، اما از آرامش و امنیت یک خواب شبانه خبری نیست.
طرح «اتوبوس‌خواب» که مدتی است در پایتخت اجرا می‌شود، اتوبوس‌های شرکت واحد را پس از پایان ساعت کاری در اختیار افرادی قرار می‌دهد که هیچ سرپناهی برای گذراندن شب ندارند. این اتوبوس‌ها از اواخر شب در برخی نقاط مستقر می‌شوند و افراد بی‌خانمان می‌توانند با پرداخت مبلغی حدود ۲۵ هزار تومان، صندلی‌ای برای گذراندن شب در اختیار داشته باشند.
خواب‌های تکه‌تکه در سردترین ساعت‌های شب
با وجود نیت خیر در اجرای این طرح، مشکلات جدی همچنان باقی است. یکی از مهم‌ترین ایرادها، ساعت‌بندی سخت‌گیرانه و روند فعالیت این اتوبوس‌هاست. هر چند ساعت یک‌بار مسافران باید از اتوبوس پیاده شوند و دوباره سوار شوند، موضوعی که عملاً امکان یک خواب پیوسته و آرام را از آن‌ها می‌گیرد. بسیاری از این افراد نیمه‌شب از خواب می‌پرند، در سرما پیاده می‌شوند و دوباره با بدنی لرزان برمی‌گردند داخل اتوبوس.
این وضعیت برای کودکان کار و نوجوانانی که در این اتوبوس‌ها پناه می‌گیرند، دردناک‌تر است؛ کودکانی که به‌جای آرامش شبانه، هر چند ساعت یک‌بار ناچارند بیدار شوند، بیرون بروند و دوباره جایی پیدا کنند که سرهای کوچک‌شان را روی آن بگذارند.
طبق گفته افراد حاضر در این اتوبوس‌ها، حوالی ساعت ۴ صبح همه را از اتوبوس پیاده می‌کنند. این یعنی روز تازه برای بی‌خانمان‌ها، پیش از روشن‌شدن هوا آغاز می‌شود؛ روزی که باید در خیابان‌ها به‌دنبال لقمه‌ای نان باشند تا شب دوباره بتوانند به اتوبوس برگردند. چرخه‌ای تلخ و بی‌پایان.
مقایسه‌ای تلخ؛ وقتی اروپا به پناهجویان سرپناه می‌دهد و ما برای شهروندان خود درمانده‌ایم
در کشورهای اروپایی، دولت‌ها معمولاً برای پناهجویانی که حتی شهروند کشورشان نیستند، سرپناه رایگان، غذای گرم و حتی کمک‌هزینه ماهانه فراهم می‌کنند. در بسیاری از شهرهای اروپا، پناهگاه‌های دائمی و گرمخانه‌های شبانه با امکانات اولیه انسانی برای افراد بی‌خانمان فراهم است و هیچ‌کس مجبور نیست برای چند ساعت خواب، به‌سختی از اتوبوسی به اتوبوس دیگر منتقل شود.
اما در تهران، پایتخت کشوری ۸۵ میلیونی، همچنان صدها نفر شب را در خیابان و سرما می‌گذرانند؛ در شرایطی که حتی تهیه یک فضای خواب امن برای بی‌خانمان‌ها به چالشی بزرگ تبدیل شده است. این مقایسه ناخواسته پرسشی مهم را زنده می‌کند: چگونه کشورهایی با جمعیت‌های میلیونی و سطح مهاجرت بالا می‌توانند برای پناهجویان امکانات انسانی فراهم کنند، اما ما برای شهروندان خودمان، تنها یک صندلی اتوبوس و خوابی بریده‌بریده ارائه می‌کنیم؟
سرمای خیابان؛ تنهایی، فراموشی و امیدی که زنده می‌ماند
زندگی بی‌خانمان‌های تهران فقط نداشتن سقف نیست؛ مجموعه‌ای از رنج‌ها، تنهایی‌ها، بی‌توجهی‌ها و مبارزه روزمره برای بقاست. هر شب برای آنان جنگی تازه است؛ جنگ برای پیدا کردن جای گرم، لقمه‌ای غذا و لحظه‌ای آرامش. در میان همه این تلخی‌ها، تنها چیزی که باقی می‌ماند، تلاش برای زنده ماندن است؛ امیدی کوچک که در دل سرمای شب خاموش نمی‌شود.
به نقل از آماج، بسیاری از فعالان اجتماعی معتقدند ایجاد خوابگاه‌های شبانه دائمی و رایگان، نه‌تنها ضروری، بلکه یک مسئولیت اجتماعی است؛ مسئولیتی که اگر به‌درستی انجام شود، می‌تواند زندگی صدها انسان را از چرخه تلخ بی‌خانمانی نجات دهد.
اگر دغدغه آسیب‌های اجتماعی دارید، اخبار و تحلیل‌های بیشتر را در آماج دنبال کنید و با انتشار این مطالب، صدای بی‌صدایان باشید.
