به گزارش آماج، فروش ناگهانی «سیم‌کارت سفید»، «اینترنت بدون فیلتر» و «خط طبقه‌بالا» در سایت دیوار، موج تازه‌ای از جنجال و نگرانی را در فضای مجازی به راه انداخته است. موضوعی که نه‌تنها با قوانین کشور همخوانی ندارد، بلکه شبیه به یک عملیات روانی برنامه‌ریزی‌شده است؛ عملیاتی که می‌خواهد چنین القا کند که دسترسی به اینترنت آزاد برای همه مردم امکان‌پذیر است، در حالی که بسیاری از کاربران حتی برای باز کردن ساده‌ترین سایت‌ها مجبور به استفاده از فیلترشکن هستند.
پشت پرده یک موج ساختگی؛ چه کسی سود می‌برد؟
کارشناسان حوزه فناوری معتقدند انتشار این آگهی‌ها بر روی پلتفرم‌هایی مثل دیوار به احتمال بسیار زیاد «واقعی» نیست و هدف آن ایجاد یک توهم عمومی است. از آنجا که سیم‌کارت سفید تنها در اختیار نهادهای خاص قرار می‌گیرد، فروش آن در فضای آزاد تقریباً غیرممکن است. با این وجود، انتشار «انبوه» این آگهی‌ها باعث شده بسیاری از کاربران تصور کنند دسترسی به اینترنت آزاد به‌صورت زیرمیزی و پنهانی در حال توزیع است.
به باور کارشناسان، این موج رسانه‌ای می‌تواند تلاشی برای بی‌اثر نشان دادن اعتراضات مردم درباره فیلترینگ باشد. یعنی به مردم القا شود که «اگر تلاش کنید می‌توانید اینترنت بدون فیلتر تهیه کنید»، در حالی که در عمل چنین چیزی وجود ندارد و احتمالاً کل ماجرا فقط یک سناریوست.
اعتراف جنجالی یک نماینده؛ جرقه‌ای که آتش ماجرا را شعله‌ور کرد
جنجال زمانی بالا گرفت که «اردستانی»، نماینده مجلس، جمله‌ای را بیان کرد که در فضای مجازی تبدیل به بمب خبری شد: «تمام نماینده‌های مجلس سیم‌کارت سفید (بدون فیلتر) دارن. خیلی چیز عجیبی نیست.»
این اعتراف، که بدون هرگونه محافظه‌کاری مطرح شد، اکنون یکی از بزرگ‌ترین تضادهای دیجیتالی کشور را آشکار کرده است: اینترنت آزاد برای تصمیم‌گیران، اینترنت فیلترشده برای مردم عادی. همین جمله کافی بود تا هزاران کاربر شبکه‌های اجتماعی با طعنه بنویسند: «پس مشکل از مردم نیست، از نوع اینترنتی است که برای ما تعریف شده!»
اینترنتی برای طبقه خاص؛ اینترنتی برای مردم عادی
نکته دردناک ماجرا اینجاست که مردم عادی ماه‌هاست هزینه‌های اقتصادی و روانی فیلترینگ را تحمل می‌کنند. از کاهش درآمد کسب‌وکارهای آنلاین گرفته تا اختلال در ارتباطات روزمره. اما پشت‌پرده، مشخص می‌شود که گروهی مشخص به اینترنتی دسترسی دارند که هیچ‌یک از محدودیت‌های عمومی را ندارد.
فعالان فضای مجازی این مسئله را «اینترنت طبقاتی» می‌نامند؛ اینترنتی که به جای برابر کردن فرصت‌ها، شکاف میان مردم و مسئولان را بیشتر می‌کند. حالا افشای وجود سیم‌کارت سفید و انتشار آگهی‌های مشکوک روی دیوار این شکاف را به نقطه انفجار رسانده است.
چرا این آگهی‌ها خطرناک‌اند؟
به گزارش آماج، انتشار چنین آگهی‌هایی فقط یک موج ساده اینترنتی نیست و پیامدهای خطرناکی دارد:
- بسیاری از مردم ممکن است قربانی کلاهبرداری شوند؛ چون این سیم‌کارت‌ها اساساً قابل خرید و فروش نیستند.
- اطلاعات افراد در خطر سوءاستفاده قرار می‌گیرد.
- با ایجاد تصور غلط از «دسترسی آسان»، اعتراض‌ها نسبت به فیلترینگ ممکن است کم‌اثر شود.
- این جریان می‌تواند بخشی از یک عملیات روانی برای تغییر فضای افکار عمومی باشد.
پشت این پرده چه خبر است؟
تحلیلگران فضای سایبری می‌گویند موج آگهی‌های سیم‌کارت سفید احتمالاً یک «عملیات واسطه‌سازی» است؛ یعنی عده‌ای می‌خواهند مردم تصور کنند اینترنت آزاد در دسترس است، اما واقعیت چیز دیگری است. نه کسی اجازه فروش چنین سیم‌کارتی را دارد و نه امکان فعال‌سازی عمومی آن وجود دارد. بنابراین این موج بیشتر یک «توهم ساختگی» است تا یک امکان واقعی.
جمع‌بندی
ماجرای فروش سیم‌کارت سفید در دیوار، بیش از آن‌که یک خبر ساده باشد، پرده از واقعیتی تلخ برمی‌دارد: اینترنت در کشور به شکل طبقه‌بندی‌شده ارائه می‌شود و شکاف دیجیتال میان مردم و مسئولان عمیق‌تر از همیشه است. اعتراف صریح یک نماینده و انتشار آگهی‌های مشکوک نشان می‌دهد که اینترنت آزاد نه برای مردم، بلکه برای گروه‌های خاص فراهم است. آنچه امروز مردم می‌بینند، نه وعده دسترسی، بلکه یک بازی رسانه‌ای است که باید با دقت و هوشیاری به آن نگاه کرد.
برای پیگیری دقیق‌تر موضوع اینترنت طبقه‌بندی‌شده، پشت‌پرده آگهی‌های مشکوک و بررسی اسناد جدید، گزارش‌های تکمیلی را در آماج دنبال کنید.
