یک شرکت با بهره‌گیری از فناوری نانو، دستگاه‌هایی برای حذف آرسنیک از آب آشامیدنی طراحی کرده است. این فناوری در بیش از ۲۰ روستا به کار گرفته شده است و کیفیت آب را افزایش داده است.
به گزارش آماج ، کاهش منابع آب سالم و افزایش آلودگی فلزات سنگین در آب‌های زیرزمینی به‌ویژه در مناطق خشک و روستایی کشور، چالشی جدی در تأمین آب آشامیدنی سالم ایجاد کرده است. در این میان، توسعه فناوری‌های نوین تصفیه آب با تکیه بر نانوفناوری می‌تواند نقش مهمی در حل این بحران ایفا کند. یکی از نمونه‌های موفق این مسیر، فعالیت‌های فناورانه شرکت دانش‌بنیان پیام‌آوران نانوفناوری فردانگر (PNF) است که از سال ۱۳۸۶ با تمرکز بر طراحی تجهیزات نانومحور و توسعه نانومواد کاربردی، وارد این عرصه شده است.
این شرکت با طراحی و ساخت دستگاه‌های تولید نانوپودرها و نانوکلوئیدهای فلزی بر پایه فناوری انفجار الکتریکی سیم، و همچنین توسعه دستگاه‌های نانوکویتاسیون، توانسته طیفی از راهکارهای فناورانه برای صنایع مختلف، از جمله تصفیه آب، صنایع غذایی، داروسازی، نفت، پلیمر و رنگ عرضه کند. یکی از نوآوری‌های برجسته این مجموعه، تولید جاذب‌های نانوساختار برای حذف آرسنیک از آب آشامیدنی است؛ جاذب‌هایی که بر پایه نانوذرات آهن طراحی شده و قادرند آرسنیک را بدون نیاز به مواد شیمیایی یا انرژی خارجی از آب حذف کنند.
در حال حاضر این فناوری در مقیاس صنعتی و روستایی مورد استفاده قرار گرفته و به‌ویژه در استان‌هایی مانند کرمان به‌طور گسترده پیاده‌سازی شده است. تنها در این استان، بیش از ۱۵۰ دستگاه حذف آرسنیک به بهره‌برداری رسیده و بیش از ۲۰ روستا در نقاط مختلف کشور به سامانه‌های بومی تصفیه آب مجهز شده‌اند. این سامانه‌ها امکان تصفیه روزانه ۲۰ مترمکعب آب را فراهم کرده و کیفیت آب آشامیدنی روستاهایی مانند خواجه نظام وفا، بیدران کهنه، پاکم و باغچمک را به‌طور چشمگیری بهبود داده‌اند.
فیلترهای استفاده‌شده در این دستگاه‌ها توانایی جذب دو گونه رایج آرسنیک محلول در آب را داشته و با نرخ جذب ۱۵ میلی‌گرم آرسنیک به ازای هر گرم گرانول نانویی، عملکرد بسیار بهتری نسبت به جاذب‌های غیربومی از خود نشان داده‌اند. به دلیل بارندگی کم در مناطق مرکزی و افزایش شوری و آلودگی فلزات در منابع آبی، غلظت آرسنیک در برخی آب‌های زیرزمینی ایران از حد مجاز فراتر رفته است و همین مسئله ضرورت بهره‌گیری از فناوری‌های نو را دوچندان کرده است.
شرکت PNF در ادامه مسیر توسعه خود، فناوری‌هایی نظیر الکترودیالیز معکوس (EDR)، یون‌زدایی الکتریکی (EDI)، نانوحباب برای غنی‌سازی آب، کاویتاسیون هیدرودینامیکی، روش یون‌زدایی خازنی (CDI) و تلفیق کاویتاسیون و ازوناسیون (CaviZone) را نیز بومی‌سازی کرده و به بازار ارائه داده است. محصولات این شرکت از جمله دستگاه نانوکلوئیدساز، گرانول جاذب آرسنیک و سامانه نانوکویتاسیون، موفق به دریافت گواهی نانومقیاس از ستاد توسعه فناوری نانو شده‌اند.
توسعه این فناوری‌ها، نه تنها راهکارهای فنی برای حل بحران آب ارائه می‌دهد، بلکه نشان می‌دهد چگونه علم و فناوری می‌تواند به‌صورت مستقیم در زندگی روزمره مردم، به‌ویژه در مناطق محروم و خارج از شبکه، اثرگذار باشد.
