به گزارش آماج، دار فانی بدون فانی شد. آقای فانی را هرکسی به صفتی میشناسد؛ او در حوزههای گوناگون صاحب رأی و نظر بود و میتوانست درباره شعر، ادب، موسیقی، فلسفه، لغت، تاریخ علم، ویرایش، کتاب، کتابداری و… نکاتی ظریف و دقیق بیان کند.
فانی اهل نوشتن و سخنرانی زیاد نبود و سفرهای رسمی یا نیمهرسمی برای او جذابیت نداشت، حتی سفرهای علمی؛ چراکه او همهچیز را در کتابها جستوجو میکرد. بناهای تاریخی و آثار فاخر موزهها را نیز با اشتیاق از روی کتابها و دایرةالمعارفها بررسی میکرد. ارزشمندترین دارایی او کتابخانهاش بود که گفته میشد شامل حدود پنجاههزار کتاب، نوشته، سند و نوار است. حتی در حالت نیمههوشیاری در بیمارستان، همچنان درباره کتاب و کتابخانه سخن میگفت و افراد را با فعالیت مرتبط با کتاب به یاد میآورد.
کتابمحوری و آموزش
نخستین آشنایی با آقای فانی به کتابهای علمی کودکان و نوجوانان برای انتشارات امیرکبیر بازمیگردد و سپس به ادبیات کلاسیک جهان رسید. در اوایل انقلاب، با تعطیلی دانشگاهها، دورههای آموزشی ترتیب داده شد که فانی تدریس ادبیات غرب را عهدهدار شد و در دوازده جلسه اساطیر غرب را آموزش داد. او تجربه خود از ترجمه را نیز برای علاقهمندان بیان میکرد و میگفت: «آنقدر در ادبیات فارسی مسلط باشید که خواننده تصور نکند ترجمه میخواند.»
زندگی علمی و مسیر ادبی
آقای فانی در آغاز دانشجوی پزشکی دانشگاه تهران بود، اما با پیگیری درس استادان ادبیات، مسیر خود را به ادبیات تغییر داد. او تأکید میکرد که نسل بعدی استادان تنها کمی از معلمان مدرسه فراتر بودند و بسیاری در عروض و قافیه محصور بودند، بنابراین خود به خواندن و مطالعه مستمر پرداخت و شاگردانش را نیز به همین روش ترغیب میکرد.
میراث و اخلاق حرفهای
تلاشهای فانی به شکلگیری نشریه ارغنون نیز منجر شد، نشریهای که در دوران مدیریت نویسنده گزارش منتشر شد و تا حد زیادی مدیون تفکر پایهگذار آن، آقای فانی، بود. او هرگز به دنبال نام و نان نبود و خواندن را بر نوشتن مقدم میدانست؛ رویکردی که تا پایان عمرش ادامه داد.